HADİS: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kim hataen öldürülürse, diyeti yüz devedir; bunlardan otuzu bintü mehaz (iki yaşına girmiş dişi deve), otuzu bintü lebün (üç yaşına girmiş dişi deve), otuzu hıkka (dört yaşına girmiş dişi deve), on tane de ibnu lebundur (üç yaşına girmiş erkek deve)." (Tirmizi`nin rivayetinde şöyle denir: "Kim taammüden (kasıtla) öldürürse, öldürülenin velilerine teslim edilir, dilerlerse öldürürler, dilerlerse diyet alırlar. Bu 30 hıkka (dört yaşına giren dişi deve): 30 cezea (beş yaşına girmiş dişi deve); 40 aded halife (hamile deve) dir. Ayrıca ne üzerine sulh yaptıysalar bu da onlarındır, Bu, diyetin şiddetini artırmaktır.")
FASIL: DİYET BÖLÜMÜ
KONU: Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz. Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK: Ebu Davud, Diyat 18, (4541); Tirmizi, Diyat 1, (1387); Nesai, Kasame 30, (8, 43)
HADİS: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Hataen öldürmede diyet olarak yirmi hıkka, yirmi cezea, yirmi bintu mehaz, yirmi bintu lebün ve yirmi benu lebun vardır."
FASIL: DİYET BÖLÜMÜ
KONU: Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz. İbnu Mesud
KAYNAK: Ebu Davud, Diyat 18, (4545); Tirmizi, Diyat 1, (1386); Nesai, Kasame, 32, (8, 43-44)
HADİS: Şibhul amd`in diyeti üç kısımdır. 33 adet hıkka, 33 adet cezea, 34 adet seniyye-bazil arası devedir. (Seniyye altı yaşına, bazil de dokuz yaşına basmış deveye denir. Yine Hz. Ali (ra) şunu da rivayet etmiştir: "Hataen öldürmede diyet dört kısımdır: 25 hıkka, 25 cezea, 25 bintu lebun, 25 bintu mehaz." (Abdullah İbnu Amr İbni`i-As (ra)`ın Ebu Davud ve Nesai`de merfu olarak kaydedilen bir rivayetinde şöyle denmiştir: "(Cürüm sırasında) kamçı ve değnek kullanıldığı müddetçe hata, şibhu`l amd`dir.")
FASIL: DİYET BÖLÜMÜ
KONU: Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz. Ali
KAYNAK: Ebu Davud, Diyat 19, 20, (4651, 4553, 4547, 4665); Nesai, Kasame 42 (8, 40); İbnu Mace, Diyat 5, (2627)
HADİS: Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kadının diyeti, erkeğin diyetine, diyetin üçte bir miktarına kadar eşittir."
FASIL: DİYET BÖLÜMÜ
KONU: Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz. Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK: Nesai, Kasame 34, (8, 44, 45)
HADİS: Resulullah (sav) öldürülen mükateb hakkında, azad edilen miktarınca hür diyetine göre, geri kalan kısmı için de köle diyetine göre hesaplanmasına hükmetti. (Metin, Nesai`nin metnidir)
FASIL: DİYET BÖLÜMÜ
KONU: Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz. İbnu Abbas
KAYNAK: Ebu Davud, Diyat 22, (4581); Nesai, Kasame 36, (8, 46, 46); Tirmizi, Büyu, 35, (1259)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Muahedin diyeti hür kimsenin diyetinin yarısıdır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 23, (4583)
HADİS:Resulullah (sav) Beni Amir`den iki kişinin diyetini, Müslümanların diyet miktarına göre ödedi. (Müslümanlar tarafından hataen öldürülen) bu iki kişi ile Resulullah (sav)`ın muahedesi (antlaşması) vardı.
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.İbnu Abbas
KAYNAK:Tirmizi, Diyat 12, (1404)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Ehl-i zimmetin diyeti, Müslümanların diyetinin yarısıdır. Ehl-i zimmet de Yahudi ve Hıristiyanlardır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Nesai, Kasame 36, (8,45)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kafirin diyeti, mü`minin diyetinin yarısıdır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Tirmizi, Diyat 17, (1413)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Muahedin diyeti hür kimsenin diyetinin yarısıdır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 23, (4583)
HADİS:Resulullah (sav) Beni Amir`den iki kişinin diyetini, Müslümanların diyet miktarına göre ödedi. (Müslümanlar tarafından hataen öldürülen) bu iki kişi ile Resulullah (sav)`ın muahedesi (antlaşması) vardı.
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.İbnu Abbas
KAYNAK:Tirmizi, Diyat 12, (1404)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Ehl-i zimmetin diyeti, Müslümanların diyetinin yarısıdır. Ehl-i zimmet de Yahudi ve Hıristiyanlardır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Nesai, Kasame 36, (8,45)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Kafirin diyeti, mü`minin diyetinin yarısıdır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefsin (Şahsın) Diyeti
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Tirmizi, Diyat 17, (1413)
HADİS:Zeyd İbnu Sabit (ra) derdi ki: "Göz yerinde kalır, fakat nuru sönerse diyeti yüz dinardır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Uzuvların Ve Yaraların Diyeti
RAVİ: Hz.Süleyman İbnu Yesar
KAYNAK:Muvatta, Ukul 9, (2,857)
HADİS:Zeyd İbnu Sabit (ra) derdi ki: "Göz yerinde kalır, fakat nuru sönerse diyeti yüz dinardır."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Uzuvların Ve Yaraların Diyeti
RAVİ: Hz.Süleyman İbnu Yesar
KAYNAK:Muvatta, Ukul 9, (2,857)
HADİS:Abdullah İbnu Ebi Bekr İbni Muhammedi İbni Amr İbni Hazm, babasından naklen anlatıyor: "Resulullah (sav)`ın İbnu Hazm`a diyetler hakkında yazdığı talimatta şu hususlar da vardı: "Nefis için (diyet olarak) yüz deve, burun tamamiyle koparılacak olursa diyet-i kamile, me`mume (denen ve beyin zarına kadar ulaşan yara) için diyetin üçte biri, caife (denen karın veya başın boşluğuna ulaşan yara) için de bunun kadar; göz için elli, ayak için de elli, vücudda bulunan her parmak için on deve, her diş için beş, muzıha (denen ve kemiğe ulaşan yara) için beş deve (lik diyet vardır)." [Nesai`nin bir rivayetinde şu ibare yer alır: "Nefis için diyet-i kamile; burun tamamen koparılmış ise diyet-i kamile, dil için diyet-i kamile, iki dudak için diyet-i kamile, sulb (bel kemiğinin kırılıp kişinin kamburlaşması) için diyet-i kamile iki yumurta (husye) için diyet-i kamile, zeker (erkek tenasül uzvu) için diyet-i kamile, sulb (bel kemiğinin kırılıp kişinin kamburlaşması) için diyet-i kamile, iki göz için diyet-i kamile, bir ayak için diyet-i kamilenin yarısı, me`mume (beyin zarına ulaşan yara) için diyet-i kamilenin üçte biri, caife (baş veya karın boşluğuna ulaşan yara) için diyet-i kamilenin üçte biri, münekkile (küçük kemik çıkan yara) için on beş deve, el veya ayak parmaklarından her biri için on deve, (her bir) diş için beş deve, muzıha (kemiğe ulaşan yara) için beş deve (diyet olarak verilir). Erkek, kadına karşı öldürülür, altını olanlardan (diyet-i kamile olarak) bin dinar alınır."]
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.Abdullah İbnu Ebi Bekr İbni Muhammed İbni Amr İbni Hazm
KAYNAK:Muvatta, Ukul 1, (2, 849); Nesai, Kasame 44, (8, 57, 60)
HADİS:Resulullah (sav) hatanın diyetini, köylerde yaşayanlar için dört yüz dinar olarak veya buna denk kıymette gümüş olarak değerlendirir, bunu da develerin fiyatlarını esas alarak tesbit ederdi. (Söz gelimi) develer pahalanınca (diyetin dinar ve dirhem miktarında) yükseltme yapar, develerin kıymeti düşünce de (diyetin dinar ve dirhem miktarında) indirme yapardı. (Hataen işlenince cinayetlerin diyeti Resulullah (sav) zamanında dört yüz dinarla sekiz yüz dinar arasına ulaştı. Bunun gümüş nevinden muadili sekiz bin dirhem idi. Sığır besleyenlere (diyet olarak) iki yüz sığır hükmetti. Diyetini davar cinsinden vermek isteyene iki bin davara hükmetmiştir. Resulullah (sav) buyurdular ki: "Diyet, öldürülenin varisleri arasında yakınlık derecelerine göre, (yani Kur`an`da belirtilen nisbet üzere, diğer tereke malları gibi) taksim edilir. (Ashabu`l-feraiz`den) artan olursa asabe (denen akraba)ya geçer. Resulullah (sav) uzuvlar hakkında, daha önce geçtiği şekilde hükmetti."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 20, (4564); Nesai, Kasame 30, (8, 42, 43)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Parmaklar diyette eşit değerdedir. Dişler de aralarında eşittirler. Köpek dişi, azı dişi eşittir. Bunlar öbürlerine diyet meselesinde denktirler."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.İbnu Abbas
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 20, (4659, 4560, 4561)
HADİS:Resulullah (sav) yerinde sabit duran (bakar) kör gözün (cinayet sebebiyle) kapanması halinde, diyetinin, normal diyetinin üçte biri olacağına hükmetti. Keza sakat elin kesilmesi halinde, diyetinin normal diyetinin üçte biri kadar olacağına, siyahlaşmış dişin (cinayet sebebiyle) düşmesi halinde, normal diyetinin üçte biri olacağına hükmetti." [Ebu Davud "bu rivayetin sadece gözle ilgili kısmını- önceki rivayetin aynı babında), Nesai`de tam olarak tahric etmiştir. (Hadis 1910 numarada geçti).]
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 20, (4663); Nesai, Kasame 41, (8,55, 56)
HADİS:Abdullah İbnu Ebi Bekr İbni Muhammedi İbni Amr İbni Hazm, babasından naklen anlatıyor: "Resulullah (sav)`ın İbnu Hazm`a diyetler hakkında yazdığı talimatta şu hususlar da vardı: "Nefis için (diyet olarak) yüz deve, burun tamamiyle koparılacak olursa diyet-i kamile, me`mume (denen ve beyin zarına kadar ulaşan yara) için diyetin üçte biri, caife (denen karın veya başın boşluğuna ulaşan yara) için de bunun kadar; göz için elli, ayak için de elli, vücudda bulunan her parmak için on deve, her diş için beş, muzıha (denen ve kemiğe ulaşan yara) için beş deve (lik diyet vardır)." [Nesai`nin bir rivayetinde şu ibare yer alır: "Nefis için diyet-i kamile; burun tamamen koparılmış ise diyet-i kamile, dil için diyet-i kamile, iki dudak için diyet-i kamile, sulb (bel kemiğinin kırılıp kişinin kamburlaşması) için diyet-i kamile iki yumurta (husye) için diyet-i kamile, zeker (erkek tenasül uzvu) için diyet-i kamile, sulb (bel kemiğinin kırılıp kişinin kamburlaşması) için diyet-i kamile, iki göz için diyet-i kamile, bir ayak için diyet-i kamilenin yarısı, me`mume (beyin zarına ulaşan yara) için diyet-i kamilenin üçte biri, caife (baş veya karın boşluğuna ulaşan yara) için diyet-i kamilenin üçte biri, münekkile (küçük kemik çıkan yara) için on beş deve, el veya ayak parmaklarından her biri için on deve, (her bir) diş için beş deve, muzıha (kemiğe ulaşan yara) için beş deve (diyet olarak verilir). Erkek, kadına karşı öldürülür, altını olanlardan (diyet-i kamile olarak) bin dinar alınır."]
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.Abdullah İbnu Ebi Bekr İbni Muhammed İbni Amr İbni Hazm
KAYNAK:Muvatta, Ukul 1, (2, 849); Nesai, Kasame 44, (8, 57, 60)
HADİS:Resulullah (sav) hatanın diyetini, köylerde yaşayanlar için dört yüz dinar olarak veya buna denk kıymette gümüş olarak değerlendirir, bunu da develerin fiyatlarını esas alarak tesbit ederdi. (Söz gelimi) develer pahalanınca (diyetin dinar ve dirhem miktarında) yükseltme yapar, develerin kıymeti düşünce de (diyetin dinar ve dirhem miktarında) indirme yapardı. (Hataen işlenince cinayetlerin diyeti Resulullah (sav) zamanında dört yüz dinarla sekiz yüz dinar arasına ulaştı. Bunun gümüş nevinden muadili sekiz bin dirhem idi. Sığır besleyenlere (diyet olarak) iki yüz sığır hükmetti. Diyetini davar cinsinden vermek isteyene iki bin davara hükmetmiştir. Resulullah (sav) buyurdular ki: "Diyet, öldürülenin varisleri arasında yakınlık derecelerine göre, (yani Kur`an`da belirtilen nisbet üzere, diğer tereke malları gibi) taksim edilir. (Ashabu`l-feraiz`den) artan olursa asabe (denen akraba)ya geçer. Resulullah (sav) uzuvlar hakkında, daha önce geçtiği şekilde hükmetti."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 20, (4564); Nesai, Kasame 30, (8, 42, 43)
HADİS:Resulullah (sav) buyurdular ki: "Parmaklar diyette eşit değerdedir. Dişler de aralarında eşittirler. Köpek dişi, azı dişi eşittir. Bunlar öbürlerine diyet meselesinde denktirler."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.İbnu Abbas
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 20, (4659, 4560, 4561)
HADİS:Resulullah (sav) yerinde sabit duran (bakar) kör gözün (cinayet sebebiyle) kapanması halinde, diyetinin, normal diyetinin üçte biri olacağına hükmetti. Keza sakat elin kesilmesi halinde, diyetinin normal diyetinin üçte biri kadar olacağına, siyahlaşmış dişin (cinayet sebebiyle) düşmesi halinde, normal diyetinin üçte biri olacağına hükmetti." [Ebu Davud "bu rivayetin sadece gözle ilgili kısmını- önceki rivayetin aynı babında), Nesai`de tam olarak tahric etmiştir. (Hadis 1910 numarada geçti).]
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Nefis Ve Uzuvlar Hakkında Muhtelif Hadisler
RAVİ: Hz.Amr İbnu Şuayb an Ebihi an Ceddihi
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 20, (4663); Nesai, Kasame 41, (8,55, 56)
HADİS:Hüzeyl kabilesinden iki kadın birbirleriyle kavga ettiler. Biri diğerine bir taş atarak kadını da, karnındaki yavruyu da öldürdü. Dava Hz. Peygamber (sav)`e geldi. Efendimiz, ceninin diyetini bir gurre olarak hükme bağladı. Gurre kadın veya erkek bir köle demektir." Ebu Davud`un bir rivayetinde (4577. hadis) şu ziyade vardır: "... veya katır veya ata hükmetti. Kadının diyetini akilesi üzerine hükmetti. Kadına çocukları ve onlarla birlikte olanlar varis oldular."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Ceninin Diyeti
RAVİ: Hz.Ebu Hüreyre
KAYNAK:Buhari, Diyat 25, Tıbb 46, Feraiz 11; Müslim, Kasame 34, (1681); Muvatta, Ukul 5, (2, 855); Tirmizi, Diyat 16, (1410); Ebu Davud, Diyat 21, (4568, 4580); Nesai, Kasame 37, (8, 47, 48)
HADİS:Hüzeyl kabilesinden iki kadın birbirleriyle kavga ettiler. Biri diğerine bir taş atarak kadını da, karnındaki yavruyu da öldürdü. Dava Hz. Peygamber (sav)`e geldi. Efendimiz, ceninin diyetini bir gurre olarak hükme bağladı. Gurre kadın veya erkek bir köle demektir." Ebu Davud`un bir rivayetinde (4577. hadis) şu ziyade vardır: "... veya katır veya ata hükmetti. Kadının diyetini akilesi üzerine hükmetti. Kadına çocukları ve onlarla birlikte olanlar varis oldular."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Ceninin Diyeti
RAVİ: Hz.Ebu Hüreyre
KAYNAK:Buhari, Diyat 25, Tıbb 46, Feraiz 11; Müslim, Kasame 34, (1681); Muvatta, Ukul 5, (2, 855); Tirmizi, Diyat 16, (1410); Ebu Davud, Diyat 21, (4568, 4580); Nesai, Kasame 37, (8, 47, 48)
HADİS:Resulullah (sav) Ebu Cehm İbnu Huzeyfe`yi zekat tahsildarı olarak gönderdi. Adamın biri sadaka ödeme meselesinde onunla inatlaştı. Ebu Cehm (ra) de adama vurup başından yaraladı. Hemen Hz. Peygamber (sav)`e gelip: "Ey Allah`ın Resulü, kısas istiyoruz" dediler. Resulullah onlara: "Size şu şu miktar diyet vereyim!" dedi ise de razı olmadılar. Resulullah (sav) miktarını daha da artırarak: "Size şu şu miktar diyet vereyim" dedi. Onlar yine razı olmadı. Hz. Peygamber (daha da artırarak): "Size şu şu kadar diyet vereyim" dedi. Bu sefer razı oldular. Bunun üzerine aleyhissalatu vesselam Efendimiz: "Ben bu akşam halka konuşup, onlara razı olduğunuzu bildireceğim!" dedi. "Pekala" dediler. Resulullah (sav) hitabesinde: "Bu Leysliler bana kısas talebiyle geldiler. Ben onlara (kısasa bedel) şu şu miktar diyet teklif ettim, onlar da razı oldular, siz de razı mısınız?" diye sordu. Fakat berikiler: "Hayır, razı değiliz!" dediler. Muhacirun onlara kızıp üzerlerine yürüdü. Resulullah (sav) onlara dokunmamalarını emretti. Muhacirun da ileri gitmekten vazgeçti. Sonra onları çağırıp, onlara verdiğini artırdı ve sordu: "Razı oldunuz mu?" "Evet" dediler. Resulullah tekrar: "Ben halka hitap edip, razı oldugunuzu bildireceğim" dedi. Onlar: "Pekala?" dediler. Resulullah halkı çağırarak: "Razı mısın?" diye sordu. "Evet razıyız!" dediler."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Aişe
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 13, (4534); Nesai, Kasame 24, (8,35)
HADİS:Hilal İbnu Sirac İbni Müccaa (an ebihi an ceddihi) tarikinden anlattığına göre: "(Ceddi Müccaa) Hz. Peygamber (sav)`e gelerek Beni Zühl kabilesine mensup Benu Sedus tarafından öldürülmüş olan kardeşinin diyetini taleb etti. Resulullah (sav) ona: "Eğer ben bir müşrik için diyete hükmetseydim kardeşin için hükmederdim. Fakat ben sana (diyet değil, bunun yerini tutacak) bir bedel vereyim" dedi ve ona, aleyhissalatu vesselam, Beni Zühl müşriklerinden elde edilecek ilk humustan yüz deve vereceğine dair (senet) yazdı. (Müccaa bu yüz deveden) bir miktarını almıştı. (Tamamını almadan) Beni Zühl kabilesi Müslüman oldu. Bilahare Müccaa geri kalan develeri Hz. Ebu Bekr (ra)`den taleb etmek üzere, ona geldi. Resulullah (sav)`ın borç senedini gösterdi. Hz. Ebu Bekir (ra) kendisine Yemame`den gelecek zekattan ödenmek üzere on iki bin sa`, yani dört bin sa` buğday, dört bin sa` arpa, dört bin sa` hurma yazdı. Resulullah`ın verdiği yazıda (borç senedinde) şunlar yazılıydı: "Bismillahirrahmanirrahim. Bu Peygamber Muhammed (sav)`den Beni Süleymii Müccaa İbnu Mürare`ye (verilmiş bir borç) senedidir. Ben kendisine (öldürülen) kardeşine bedel olarak. Beni Zülh müşriklerinden gelecek ilk humustan yüz deve vereceğim."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Hilal İbnu Sirac
KAYNAK:Ebu Davud, Harac 20, (2990)
HADİS:Resulullah (sav) her kabileye bir diyet yazdı. Hiçbir azadlıya kendini azad edenden başka bir Müslümam kendine mevla ittihaz etmesi, asıl azad edenin izni olmadan helal değildir.
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Cabir İbnu Abdullah el-Ensari
KAYNAK:Nesai, Kasame 38, (8,52)
HADİS:(Diyete iştirakte) tatbikat (sünnet) şöyledir: Akile amden yapılan öldürmelerin diyetine (hukuken) iştirak etmez. Gönül rızasıyla ederse o başka. Keza, akileye az da olsa çok da olsa kölenin bedelinden yüklenmez. Kölenin bedeli, ne miktara baliğ olursa olsun, ona, malı olarak tasarruf edenedir. Çünkü o, şu hadise binaen ticaret mallarından bir ticaret malıdır: Amden öldürenin diyetine sulhen tesbit edilen diyete; itiraf yolayla sübut bulan cinayete terettüp eden (diyete); işlenen bir cinayete terettüp eden erş`e (diyete) ve kölenin bedeline akile iştirak etmez, kendi arzusu ile iştirak ederse o başka." (Keza bir başka) tatbikat dahi şöyledir: "Kişi hataen hanımını yaralarsa, diyet öder, fakat kısas yapılmaz. Ancak kadına amden ulaşan (kötülüğü sebebiyle) kısas yapılır." Bana ulaştığına göre, Hz. Ömer (ra) buyurmuştur ki: "Kadın, nefsinin üçte birine ulaşan ve aşan yaralamalar amden olduğu takdirde, erkekten kısas isteyebilir." [Rezin ilavesidir]
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.İbnu Şihab
KAYNAK:Rezin
HADİS:Büzaha heyeti Hz. Ebu Bekir es-Sıddik (ra)`a gelip sulh istediler. Hz. Ebu Bekir onları yerlerinden yurtlarından edecek harp ile, rezil rüsvay edecek sulh arasında muhayyer bıraktı. Heyet mensupları: "Yerden yurttan edeceği (mücliyyeyi) anladık, rezil-rüsvay edecek (muhziye) ne demektir?" diye sordular. "Sizden silahları ve binekleri alacağız. Sizin mal ve mülkünüzden elimize geçenleri ganimet yapacağız, bizden ele geçirdiklerinizi bize iade edeceksiniz, bizden öldürdüklerinizin (diyetini) borçlanacaksınız, sizin ölüleriniz cehennemlik olacak (onlar için herhangi bir ödeme yapmayacağız). Allah Resulü`nün halifesine ve muhacirlerine sizi mazur kılmalarına sebep olacak bir durum (iyi hal) gösterinceye kadar kabileleri, develerin peşini takib etmeye bırakacak (onlara karışmayacak)sınız." Hz. Ebu Bekir (ra) bu söylediklerini heyet mensuplarına teklif olarak arzetti. Hz. Ömer (ra) söz alıp şunu söyledi: "Bahsettiğin "yerden -yurttan edecek savaş ve rezil- rüsvay edecek sulh" sözün var ya! Ne güzel de söyledin. Ya şu, "Sizden ele geçirdiklerimizi ganimet yapacağız, bizden ele geçirdiklerinizi iade edeceksiniz!" sözün var ya! Ne güzel söyledin. "Bizden öldürdükleriniz için borçlanacaksınız, sizin ölüleriniz cehennemlik" sözüne gelince, bizim ölülerimiz Allah`ın emri üzerine savaştılar ve öldürüldüler, onların ecirleri Allah`ın üzerinedir, onlar için diyet yoktur." Heyet, Hz. Ömer (ra)`in söylediği şartlar üzere beyat yaptı. (Bu rivayeti tam olarak Şerefüddin el-Barizi zikretti. Rivayeti tahric edene nisbet etmedi. Bu rivayeti Camiul Kebir müellifi zikretmedi. Ancak Buhari, rivayetten sadece Hz. Ebu Bekir (ra)`in şu sözünü kaydetti: "Allah Resulü`nün halifesine ve Muhacirlere sizi mazur kılmalarına sebep olacak bir durum gösterinceye kadar kabileleri develerin peşini takib etmeye bırakacak, (onlara karışmayacaksınız." Bu kısım Kitabu`l Ahkam`ın sonunda senetsiz olarak mevcuttur, gerisi yoktur.)
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Tarık İbnu Şihab
HADİS:Resulullah (sav) Ebu Cehm İbnu Huzeyfe`yi zekat tahsildarı olarak gönderdi. Adamın biri sadaka ödeme meselesinde onunla inatlaştı. Ebu Cehm (ra) de adama vurup başından yaraladı. Hemen Hz. Peygamber (sav)`e gelip: "Ey Allah`ın Resulü, kısas istiyoruz" dediler. Resulullah onlara: "Size şu şu miktar diyet vereyim!" dedi ise de razı olmadılar. Resulullah (sav) miktarını daha da artırarak: "Size şu şu miktar diyet vereyim" dedi. Onlar yine razı olmadı. Hz. Peygamber (daha da artırarak): "Size şu şu kadar diyet vereyim" dedi. Bu sefer razı oldular. Bunun üzerine aleyhissalatu vesselam Efendimiz: "Ben bu akşam halka konuşup, onlara razı olduğunuzu bildireceğim!" dedi. "Pekala" dediler. Resulullah (sav) hitabesinde: "Bu Leysliler bana kısas talebiyle geldiler. Ben onlara (kısasa bedel) şu şu miktar diyet teklif ettim, onlar da razı oldular, siz de razı mısınız?" diye sordu. Fakat berikiler: "Hayır, razı değiliz!" dediler. Muhacirun onlara kızıp üzerlerine yürüdü. Resulullah (sav) onlara dokunmamalarını emretti. Muhacirun da ileri gitmekten vazgeçti. Sonra onları çağırıp, onlara verdiğini artırdı ve sordu: "Razı oldunuz mu?" "Evet" dediler. Resulullah tekrar: "Ben halka hitap edip, razı oldugunuzu bildireceğim" dedi. Onlar: "Pekala?" dediler. Resulullah halkı çağırarak: "Razı mısın?" diye sordu. "Evet razıyız!" dediler."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Aişe
KAYNAK:Ebu Davud, Diyat 13, (4534); Nesai, Kasame 24, (8,35)
HADİS:Hilal İbnu Sirac İbni Müccaa (an ebihi an ceddihi) tarikinden anlattığına göre: "(Ceddi Müccaa) Hz. Peygamber (sav)`e gelerek Beni Zühl kabilesine mensup Benu Sedus tarafından öldürülmüş olan kardeşinin diyetini taleb etti. Resulullah (sav) ona: "Eğer ben bir müşrik için diyete hükmetseydim kardeşin için hükmederdim. Fakat ben sana (diyet değil, bunun yerini tutacak) bir bedel vereyim" dedi ve ona, aleyhissalatu vesselam, Beni Zühl müşriklerinden elde edilecek ilk humustan yüz deve vereceğine dair (senet) yazdı. (Müccaa bu yüz deveden) bir miktarını almıştı. (Tamamını almadan) Beni Zühl kabilesi Müslüman oldu. Bilahare Müccaa geri kalan develeri Hz. Ebu Bekr (ra)`den taleb etmek üzere, ona geldi. Resulullah (sav)`ın borç senedini gösterdi. Hz. Ebu Bekir (ra) kendisine Yemame`den gelecek zekattan ödenmek üzere on iki bin sa`, yani dört bin sa` buğday, dört bin sa` arpa, dört bin sa` hurma yazdı. Resulullah`ın verdiği yazıda (borç senedinde) şunlar yazılıydı: "Bismillahirrahmanirrahim. Bu Peygamber Muhammed (sav)`den Beni Süleymii Müccaa İbnu Mürare`ye (verilmiş bir borç) senedidir. Ben kendisine (öldürülen) kardeşine bedel olarak. Beni Zülh müşriklerinden gelecek ilk humustan yüz deve vereceğim."
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Hilal İbnu Sirac
KAYNAK:Ebu Davud, Harac 20, (2990)
HADİS:Resulullah (sav) her kabileye bir diyet yazdı. Hiçbir azadlıya kendini azad edenden başka bir Müslümam kendine mevla ittihaz etmesi, asıl azad edenin izni olmadan helal değildir.
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Cabir İbnu Abdullah el-Ensari
KAYNAK:Nesai, Kasame 38, (8,52)
HADİS:(Diyete iştirakte) tatbikat (sünnet) şöyledir: Akile amden yapılan öldürmelerin diyetine (hukuken) iştirak etmez. Gönül rızasıyla ederse o başka. Keza, akileye az da olsa çok da olsa kölenin bedelinden yüklenmez. Kölenin bedeli, ne miktara baliğ olursa olsun, ona, malı olarak tasarruf edenedir. Çünkü o, şu hadise binaen ticaret mallarından bir ticaret malıdır: Amden öldürenin diyetine sulhen tesbit edilen diyete; itiraf yolayla sübut bulan cinayete terettüp eden (diyete); işlenen bir cinayete terettüp eden erş`e (diyete) ve kölenin bedeline akile iştirak etmez, kendi arzusu ile iştirak ederse o başka." (Keza bir başka) tatbikat dahi şöyledir: "Kişi hataen hanımını yaralarsa, diyet öder, fakat kısas yapılmaz. Ancak kadına amden ulaşan (kötülüğü sebebiyle) kısas yapılır." Bana ulaştığına göre, Hz. Ömer (ra) buyurmuştur ki: "Kadın, nefsinin üçte birine ulaşan ve aşan yaralamalar amden olduğu takdirde, erkekten kısas isteyebilir." [Rezin ilavesidir]
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.İbnu Şihab
KAYNAK:Rezin
HADİS:Büzaha heyeti Hz. Ebu Bekir es-Sıddik (ra)`a gelip sulh istediler. Hz. Ebu Bekir onları yerlerinden yurtlarından edecek harp ile, rezil rüsvay edecek sulh arasında muhayyer bıraktı. Heyet mensupları: "Yerden yurttan edeceği (mücliyyeyi) anladık, rezil-rüsvay edecek (muhziye) ne demektir?" diye sordular. "Sizden silahları ve binekleri alacağız. Sizin mal ve mülkünüzden elimize geçenleri ganimet yapacağız, bizden ele geçirdiklerinizi bize iade edeceksiniz, bizden öldürdüklerinizin (diyetini) borçlanacaksınız, sizin ölüleriniz cehennemlik olacak (onlar için herhangi bir ödeme yapmayacağız). Allah Resulü`nün halifesine ve muhacirlerine sizi mazur kılmalarına sebep olacak bir durum (iyi hal) gösterinceye kadar kabileleri, develerin peşini takib etmeye bırakacak (onlara karışmayacak)sınız." Hz. Ebu Bekir (ra) bu söylediklerini heyet mensuplarına teklif olarak arzetti. Hz. Ömer (ra) söz alıp şunu söyledi: "Bahsettiğin "yerden -yurttan edecek savaş ve rezil- rüsvay edecek sulh" sözün var ya! Ne güzel de söyledin. Ya şu, "Sizden ele geçirdiklerimizi ganimet yapacağız, bizden ele geçirdiklerinizi iade edeceksiniz!" sözün var ya! Ne güzel söyledin. "Bizden öldürdükleriniz için borçlanacaksınız, sizin ölüleriniz cehennemlik" sözüne gelince, bizim ölülerimiz Allah`ın emri üzerine savaştılar ve öldürüldüler, onların ecirleri Allah`ın üzerinedir, onlar için diyet yoktur." Heyet, Hz. Ömer (ra)`in söylediği şartlar üzere beyat yaptı. (Bu rivayeti tam olarak Şerefüddin el-Barizi zikretti. Rivayeti tahric edene nisbet etmedi. Bu rivayeti Camiul Kebir müellifi zikretmedi. Ancak Buhari, rivayetten sadece Hz. Ebu Bekir (ra)`in şu sözünü kaydetti: "Allah Resulü`nün halifesine ve Muhacirlere sizi mazur kılmalarına sebep olacak bir durum gösterinceye kadar kabileleri develerin peşini takib etmeye bırakacak, (onlara karışmayacaksınız." Bu kısım Kitabu`l Ahkam`ın sonunda senetsiz olarak mevcuttur, gerisi yoktur.)
FASIL:DİYET BÖLÜMÜ
KONU:Diyetlerle İlgili Hükümler
RAVİ: Hz.Tarık İbnu Şihab