Peygamberimizin vefatim Kendisinin Haber vermesi
Ahmed, Ebû Ya'lâ ve sahih bir senedle Taberani Vasile bin el-Eska'dan rivayet eder. O şöyle der: Birgün Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), evinden çıkıp bizını yanımıza geldi ve şöyle buyurdu: "Sizler zannediyorsunuz ki, ben sizin hepinizden sonra vefat edeceğim! Halbuki ben sizin en evvel vefat edecek olanimzını! Benim peşimden de sizler, bölük bölük geleceksiniz! Kiminiz kiminizi helak edecektir."
Buhârî Ebû Hüreyre'den nakleder. O şöyle der: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), her yılın ramazanında on gün itikafa girerdi. vefat ettiği senede ise,-yirmi gün itikafta bulunmuştur. Cebrâîl (aleyhisselâm) her sene kendisine gelir, Kur'an'ı arz ederdi. vefat ettiği senede ise, iki defa arz etmiştir."
Buhârî ve Müslim'in Âişe'den rivayeti de şöyledir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Fâtıma'ya hitaben demiştir ki: "Her sene Cebrâîl gelip Kur'anı bana arz ederek karşılaştırma yaptırırdı. Bu senenin ramazanında ise, iki defa karşılaştırma yaptırdı. Kızını ben bunu, ecelimin yaklaşmış olması şeklinde anlıyorum."
Yine Buhârî ve Müslim'in Âişe'den naklettikleri diğer rivayet (biraz lafız farkı ile) şöyledir: "Ölümüyle neticelenen hastalığı sırasında Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Pâtıma'yı çağırıp gizlice birşey söyledi. Fatıma ağlamaya başladı. Sonra gizlice bir şey daha söyledi. Bunun üzerine Patıma güldü. Ben bunun sebebini kendisine sorduğumda şu cevabı aldım: "Babam bana ilk defa, bu hastalığimn, vefatıyla neticeleneceğini söyledi. Bu sebeple ağladım. Sonra, ev halkimn kendisine ilk kavuşanın ben olacağımı söyledi. Ben de bu sebeble sevinip güldüm."
Taberani ve Beyhekî'nin de Âişe'den bu mealde bir rivayeti bulunmaktadır. Yalnız onun sonundaki ifade biraz farklı ve şöyledir: "Ve babam bana dedi ki: "Kızını, müslüm ani arın kadınları içinde musibeti en büyük olan şüphesiz sensin! Sabrı en az planları da sen olmamalısın!" Bu sırada ayrıca babam bana, Ehl-i Beytinden en evvel kendisine kavuşanın da ben olacağımı haber verdi ve: "Kızını sen, cennet ehli kadınların seyyidesisin. Ancak Imran kızı Meryem müstesna" buyurdu. Ben de Bunun üzerine sevinip güldüm." [1]
Buhârî, İbn-i Abbâs'tan rivayet eder. O şöyle der: Ömer bin el-Hattab bana: îzâcâe nasrullahi ve'l-feth sûresi hakkında sordu." Ben de kendisine cevaben: "Bu, Resûlüllah Efendimiz'in ecelinin yakın oluğunu haber vermektedir" dedim. O da dedi ki: "Ben de bundan başkasını düşünmüş değildim."
Buhârî ve Müslim Ebû Said el-Hudri'den rivayet eder. O şöyle der: Bir gün Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), insanlara bir hutbe irâd etti. Bu hutbesinde dedi ki: "Allah; kullarından birini, dünya hayatı ile kendi indindeki nimetler arasında muhayyer bıraktı. O kul da Allah'ın yanında olanları tercih etti." Ebû Bekir, bu sözleri duyunca ağlamaya başladı. Biz, Ebû Bekir'in ağlamasına teaccüp ettik. Halbuki Peygamberimiz'in sözünü ettiği kul, kendisi imiş. Peygamberimiz kendisine hitaben buyurdu ki: "Ey Ebû Bekir ağlama! Bilmelisin ki insanlar içinde bana arkadaşlığında en güvenilir olan, malim benim yolumda harcamakta en samimi olan, sensin! Eğer ben, Allah'tan başka halil (özel ve biricik dost) edinmiş olsaydım, muhakkak seni edinirdim. Fakat ey Ebû Bekir, bizını aramızdaki hiç şüphesiz İslâm kardeşliğinden ibarettir. Şu andan itibaren mescid'e açılan kapıların hepsi, Ebû Bekir'in kapısı hariç, kapatılsın!" [2]
Beyhaki Ebû Ya'lâ dan şu haberi nakletmiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir hutbe okuyup: "Allah, bir kulunu, dilediği kadar dün ada yaşamak ile, Allah'a kavuşmak arasında muhayyer kıldı. O kul da Rabbi'ne kavuşmayı tercih etti." Bu sırada Ebû Bekir ağlamaya başladı ve Resûîüllaha hitaben: "Aksine bizler, bütün mallarımızı, canlarımızı ve çocuklarımızı sana feda etmeliyiz, ey Allah'ın Resulü!" dedi.
Ahmed, İbn-i Sa'd, Darimi, Hâkim, Beyhekî ve Taberânî Ebû Mil-veyhibe'den rivayet ederler. O şöyle der: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) geceleyin beni uyardı ve dedi ki: "Ey Ebû Müveyhibe, ben gidip şu Medine Kabrista-nındakiler için istiğfar etmekle emrolundum." Ben de, Resûlüllah'ın hizmetinde olan biri olarak derhal kalktım ve O'nunla beraber gittim. Bakî'a vardığımızda, Resûlüllah ellerini kaldırdı ve onlar için istiğfar etti. Sonra buyurdu ki: "Ey toprağın altında yatanlar, sizin durumunuz, toprağın üstündekilere nisbetle daha kolay ve iyidir, İşte fitneler, karanlık gece parçaları gibi gelmektedir. Biri diğerini takibeden bu fitnelerin, sonuncusu evvelinden daha beter!" Sonra Resûlüllah Efendimiz bana iltifat buyurup: "Ey Ebû Müveyhibe, bana gerçekten dünyanın hazinelerinin anahtarları verildi. Sonra ne kadar istersem o kadar dünyada yaşamak ile cennet arasında muhayyer kılındım! Şüphesiz ben de, Rabbim'e kavuşmayı tercih eyledim!" Bundan sonra o Baki'den evine döndü. Sabahleyin ise hastalandı ve bu hastalığı, O'nun vefatı ile neticelendi."
Buhârî'nin Ukbe bin Amir'den rivayetine göre, O şöyle demiştir; Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), bir gün evinden çıkıp Ühud'a gitti. Oradaki şehidle-rin üzerine, cenaze namazı kılar gibi namaz kılıp dua etti. Sonra Mes-cid'ine dönüp minbere çıktı ve şöyle buyurdu: "Ben, içinizden Önce gidenim! Ben, sizin üzerinize şahidim ve şimdi ben, vallahi Havzını'ı görmekteyim! Gerçekten bana dünyanın hazineleri teslim edilmiştir. Vallahi ben, kendimden sonra sizler için, tekrar şirke düşeceğinizden korkuyor değilim. Benim sizin hakkınızdaki korkum; dünya malı ve mülkü üzerinde birbirinizle rekabete düşmenizdir!"
İbn-i Sa'd, İshak bin Râhuye, Yahya bin Cu'deden nakleder. O şöyle der: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), kızı Fatıma'ya hitaben: "Kızını, bir Peygamber; kendinden önceki Peygamberin ömrünün yarısı kadar yaşar! Nitekim Îsâ, kırk sene yaşamıştır" buyurdu.
İbn-i Hacer, Metâlib-i Aliye adlı eserinde der ki: "Bunun manası, Peygamber olarak yaşadığı yaş, kırk senedir demektir." [3]
(İbn-i Sa'd'ın İbrahim el-Nehai'den, Buhârî'nin Tarih'inde Zeyd bin Erkam'dan rivayet ettikleri hadisler de, yukarıdaki hadisin ifadesine uygun düşmektedir.)
Ahmed, İbn-i Sa'd, Ebu Ya'lâ ve Beyhekî Âişe'den rivayet ederler. O şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), odamın önünden her geçişinde, mutlaka gönlümü alacak ve surürlandıracak bir söz söylerdi. Birgün geçti ve hiç bir şey söylemedi. Ben de başımı sarıp yatağıma uzandım. Peygamberimiz geldiğinde: "Âişe neyin var?" diye sordu. Ben de: "Başım ağrıyor" dedim. Peygamberimiz ise: "Âişe, aksine benim başım ağrımaktadır! Vay başım" buyurdu. Meğer o gün Cebrâîl gelip kendisine, e-celinin yakın olduğunu haber vermiş."
Bezzar'ın rivayetine göre, Peygamber Efendimizin amcası Abbâs bin Abdü'l-Muttalib şöyle demiştir: "Ben bir gün rü'yamda, yeryüzünün yukarıdan sarkıtılmış büyük halatlarla göğe doğru çekilmekte olduğunu gördüm. Bu rü'yamı, gidip Peygambere (sallallahü aleyhi ve sellem) arz ettim. Peygamberimiz ise bunun tâbirinde: "Ey amca, bu, senin kardeşinin oğlunun vefatı günüdür!" buyurdu.[4]
Peygamberimizin vefat Edeceği Günü ve Yeri Haber vermesi
İbn-i Asâkir Mekhul tarikiyle Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) Bilâl'e hitaben şöyle buyurduğunu nakleder: "Ey Bilâl, pazartesi günü orucunu ihmal etme! Çünkü ben pazartesi günü doğdum, pazartesi günü ilâhi vahye mazhar oldum, pazartesi günü hicret ettim, pazartesi günü de vefat e-derim! [5]
Ahmed ve Beyhekî'nin İbn-i Abbâs'tan rivayetleri de şöyledir: "Biliniz ki Peygamberimiz pazartesi günü doğmuştur. Yine aynı günde peygamber olmuş, aynı günde hicret etmiş, Medine'ye aynı günde girmiş, Mekke'yi aynı günde fethetmiş ve yine aynı günde vefat etmiştir." [6]
Ebû Nuaym Mâkıl bin Yesâr'dan nakleder. O şöyle der: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Medine benim hicret yurdumdur, aynı zamanda vefat edeceğim yerdir." [7]
Zübeyr bin Bekkâr Ahbarü'l-Medine adlı kitabında Hasan'dan naklen, Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurduğunu nakleder: "Medine benim hicret yurdumdur. Orada vefat eder, oradan haşrolunurum!"
(Atâ bin Yesâr'a ait mürsel haberler arasında da bunun benzeri bir rivayet bulunmaktadır.) [8]
Peygamberimize Peygamberlikle Beraber Şehitlik Faziletinin de verilmesi
Buhârî ve Beyhekî Âişe'den rivayet eder. O şöyle der: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), vefatıyla neticelenen hastalığı sırasında şöyle buyurdu: "Ben, Hayber'de bana verilen o zehirli yemeğin acısını devamlı duyageldim! İşte şimdi, o zehirin te'siriyle belimin koptuğu andır!" [9]
Hâkim sahihtir kaydıyla Ümmü Bişr'den rivayet eder. O şöyle der: Ben, Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem) gidip: "Ey Allah'ın Resulü, anam babam sana feda olsun, sizin rahatsızlığimz nedir?" dedim. O da buyurdu ki: "Benim rahatsızlığım, Hayber'de bize verilen yemektendir. İşte şimdi, tam te'sirini gösterip belimi koparmaktadır."
İbn-i Sa'd Âişe'den nakleder. O şöyle der: Peygpmber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) hastalığı sırasında, Bişr bin Berâ'nın anası geldi ve eliyle Peygamberi-miz'e dokundu. O'nun ateşler içinde olduğunu anladı. Dedi ki: "Ey Allah'ın Resulü, ateşiniz ve acimz çok yüksek!" Peygamberimiz şu karşılığı verdi: "Biz Peygamberlerin ecri ve sevabı büyük olduğu gibi, acı ve sıkıntıları da büyük olur." Sonra şunu sordu: "Ey Ümmü Bişr, insanlar benim hastalığım hakkında ne diyorlar?" Ümmü Bişr: "Zâtü'l-Cenb hastalığına yakalanmış" diyorlar dedi. Peygamberimiz de: "Allah, böyle bir hastalığın bana yaklaşmasına izin vermez!" buyurdu. Hastalığimn, çektiği acı ve sıkıntıların; Hayber'de kendisine yedirilen zehirli yemekten olduğunu bildirdi ve: "Nitekim senin oğlun Bişr de o zehirli yemekten yemişti. Ben bunun acısını devamlı olarak duyagelmişimdir. İşte şimdi o zehirin, belimi kopardığı andır!" dedi. Sevgili Peygamberimiz, böylece o zehirin te'siriyle ölüp şehidlik sevap ve faziletini de kazanmış oldu. Resûlüllah, şehid olarak vefat etti.
Ahmed, İbn-i Sa'd, Ebû Ya'lâ, Taberani, Hâkim ve Beyhekî İbn-i Mes'ud'un şöyle dediğini nakleder: "Benim için, "Resûlüllah öldürülmedi" demektense, "Resûlüllah vallahi öldürüldü!" diyerek dokuz defa yemin etmek daha isabetlidir! Zira Peygamberimiz'i Peygamber edinen Yüce Allah; aynı zamanda O'nu, şehidlik faziletine de kavuşturmuştur!"[10]
Peygamberimizin Hastalığı Sırasında Vukua Gelenler
İbn-i Sa'd, Ebû Ya'lâ, Taberani, Beyhekî ve Ebû Nuaym Fadl bin Abbâs'tan naklederler. O şöye demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Başımı bağlayın. Ben Mescid'e çıkmak istiyorum!" Ben, başim bağladım. O da Mescid'e çıktı. Tâ minbere kadar iki kişiye dayanarak gitti. Minbere oturduğu zaman; şu hutbesini irâd etti: "Bundan sonra derim ki: Ey insanlar, benim sizlerden ayrılığım, gerçekten yaklaşmış bulunmaktadır. Şimdi ben sizlere diyor ve haber veriyorum! Kimin sırtına vurmuşsam, İşte sırtım, gelip hakkim alsın. Kimin malim almışsam, İşte malım, gelip hakkim alsın! Kime sövüp hakarette bulunmuşsam, İşte haysiyetim ve namusum; gelip aynı şekilde davranarak benden hakkım alsın! Hiç bir kimse, sakın ola ki, "ben, Resûlüllah'a böyle bir şey yapmaktan veya söylemekten korkarım!" diye düşünmesin. Zira hakkim almak isteyen birisine karşı, kızmak veya ona düşmanca davranmak; Allah'ın elçisi olarak benim şanımdan ve ahlakımdan değildir! Bu böylece biline."
Sonra Reülüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) sözlerine şöyle devam ettiler: "Sizlere haber veriyorum! Kim içinden bir şey duyup söylemek isterse, kimin nefsinden şikayeti varsa; mutlaka kalkıp söylesin! Ben onun için, Allah'a dua edivereceğim!" Resûlüllahm bu sözü üzerine adamın biri ayağa kalktı ve şöyle dedi: "Yâ Resûlellah, ben; münafığın ve cimrinin birisiyim! Aynı zamanda ben; korkak, çok uyuyan ve çok yalan söyleyen birisiyim! Benim için dua buyurur musunuz?"
Sevgili Resulümüz, o adamın bu sözleri ve ricası üzerine buyurdular ki: "Allah'ım, bu kuluna iman nasib eyle! Onun imanim ve islammı gerçek kıl! Onun nefsindeki çok uyuma, yalan söyleme, cimrilik gibi huyları gider! Onun korkaklığim da, cesaret ve kahramanlığa kalb eyle."
Fadl bin Abbâs der ki: Ben daha sonraları o adamın haline dikkat ederdim. Bir savaşta, halini müşahade ettim. Ondan daha kahramanim, ondan daha sabırlısını, ondan daha az uyuyanim göremedim."
Fadl İbn-i Abbâs; (Peygamberimiz'in Mescid'deki hutbesi sırasında diğer olanları anlatmak üzere) der ki: O sırada kadımın biri ayağa kalkıp parmağı ile dilini göstererek bir işarette bulundu. Onun ne demek istediğini çok iyi anlıyan Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Ey hanım, sen Âişe'nin evine git, benim oraya gelmemi bekle!" buyurdu. Sonra Âişe'nin odasına gitti. Orada kendisini beklemekte olan kadımın başına, elindeki asasını dokundurup onun için de dua eyledi."
Âişe validemiz bu hususta demiştir ki: "Eğer ben olsaydım, muhakkak Resûlüllah'ın o kadın hakkındaki duasını tanır, bellerdim. Eğer benim hakkımda böyle bir dua ve uyarı yapılmış olsaydı, her halde: "Ey Âişe, namazını güzel kıl!" şeklinde olurdu." [11]
İbn-i Sa'd, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet eder: "Ben, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) kadar, ölüm hastalığında çok sıkıntı çeken birisini hiç görmedim."
Buhârî ve Müslim de Abdullah İbn-i Mes'ud'un şöyle dediğini naklederler: "Ben, Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) hastalığı sırasında, O'nun yanına girmiştim. O'nun, çok şiddetli bir sıkıntı ve acı çekmekte olduğunu gördüm ve dedim ki: "Ey Allah'ın Resulü, acimzın oldukça fazla olduğu anlaşılmaktadır!" Peygamberimiz de şöyle buyurdu: "Evet, ben şu anda, içinizden en az iki kişinin dayanabileceği kadar acı çekmekteyim!" Bunun ü erine ben: "O halde yâ Resûlüllah, ecriniz de iki misli olması lazını!" dedim. Peygamberimiz de bunu: "Evet, yâ İbn-i Mes'ud!" diyerek karşıladı." [12]
Buhârî ve Müslim Abdullah İbn-i Mes'ud'dan şöyle rivayet ederler: Ben, Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) huzuruna girdiğimde, O'na dokundum ve a-teşinin şiddetinden çok sıkıntı çekmekte olduğunu anladım. Dedim ki: "Ey Allah'ın Resulü, sıkıntınız çok şiddetli herhalde?" O da buyurdu ki: "Evet, çünkü ben, iki adamın çektiği kadar sıkıntı çekmekteyimdir." Dedim ki: "O halde, ecriniz de iki adammki kadar olacaktır." O da: "Evet" buyurdu.
Ahmed de el-Zühd adlı eserinde Ömer bin el-Hattâb'tan şöyle nakleder: "Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) hastalığı sırasında, O'nun huzuruna girdiğimde, elimi elbisesinin üzerine koydum. Ateşini elbisesinin üzerinden duydum. Dedim ki: "Ey Allah'ın resulü, ateşi seninkinden daha yüksek olan bir hastaya rastlamıştım!" O da cevaben şöyle buyurdu:
"Bizim sevâb ve ecrimiz de böyle fazla olur. Bilinsin ki, insanların en şiddetli belâlara uğrayanları Peygamberler, sonra sâlih kullardır!"
Buhârî ve Müslim Ebû Mûsa'dan şöyle rivayet eder: Peygamberimiz hastalığı iyice arttığı sırada: "Ebû Bekir'e söyleyin, namazı kıldırsın!" buyurdu. Âişe: "O, yufka yüreklidir! Senin makamına durduğu zaman, namaz kıldırmaya güç yetiremez!" dedi. Peygamberimiz: "Ebû Bekr'e emrediniz, insanlara namazı kıldırsın!" diyerek emrini tekrarladı. Âişe yine: "O buna güç yetiremez" dedi. Peygamberimiz de: "Ebû Bekr'e emrediniz, insanlara namazı kıldırsın" buyurdu ve "Siz kadınlar, Yusufun arkadaşlarısınız! Yâni bir sözü söyler, fakat o Özle başka mânâyı kasdedersiniz!" diyerek sözünü bitirdi. Elçi gidip Ebû Bekir'e Peygamberimiz'in emrini bildirdi. Ebû Bekir de, Peygamberimiz'in sağlığında insanlara namaz kıldırdı."
Buhârî'nin Âişe validemizin o sıradaki sözüyle ilgili olarak naklettiğine göre, bizzat Âişe validemiz şöyle demiştir: "Ben, bu husustaki sözümü tekrarlıyarak, Resûlüllah'a karşı koymak istememiştim. Ben, sadece Rasulullah'tan sonra, O'nun makamına geçen bir adamı insanların iyi görmeyeceğinden korkarak öyle söylemiştim... Ben, Resûlüllah'ın makamına geçen birisini insanların uğursuz sayacaklarim zannediyordum... ve istemiştim ki, Resûlüllah Ebû Bekr'in yerine bir başkasını görevlendirsin..."
İbn-i Sa'd'ın Muhammed bin İbrahim'den rivayeti ise şöyledir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) hastalığı sırasında buyurdu ki: "Ebû Bekr insanlara namaz kıldırsın!" Bir ara kendisinde hafiflik hisseden Resûlüllah Efendimiz, namaza çıktı. Bu sırada Ebû, Bekr, namazı kıldırmakta idi ve Resûlüllah'ın geldiğini farketmemişti. Resûlüllah eliyle onun omzuna dokundu. Ebû Bekr de geri çekildi. Peygamberimiz onun sağına oturdu ve namazı onun arkasında kıldı. Namazı yine Ebû Bekir kıldırmış oldu. Namaz kılındıktan sonra Peygamberimiz buyurdu ki: "Hiç bir peygamber ümmetinden birinin arkasında namaz kılmadan vefat etmemiştir!" [13]
Beyhakî'nin rivayetine göre de Âişe validemiz şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), vefatıyla neticelenen hastalığı sırasında, Ebû Bekir'in arkasında ve oturduğu yerden namazını kıldı." [14]
Yine Beyhekî Enes'ten rivayet ediyor: Peygamberin (sallallahü aleyhi ve sellem) cemaatla kıldığı son namaz; bir kat elbiseye sarınarak gelip Ebû Bekir'in arkasında kıldığı namaz olmuştur."
Beyhekî, Enes'ten naklettiği bu rivayetle ilgili olarak der ki: "Bu namaz, Peygamber Efendimiz'in vefat ettiği Pazartesi günü kıldığı Sabah Namazıdır." [15]
Taberânî Şeddâd bin Evs'ten rivayet eder. O şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ederken yanında idim... Bana hitaben buyurdu ki: "Ey Seddâd, senin neyin var?" Ben de: "Dünyâ başıma dar geldi!" dedim... Buyurdu ki: "Ey Şeddâd, böyle söyleme ve unutma ki yakında Şam fethedilecektir, Kudüs fethedilecektir. Sen ve evlâdın, orada müs-lümanların önderlerinden olacaksınız, inşâallah!"
İbn-i Sa'd, Ömer bin Ali'den rivayet eder. O şöyle demiştir: Pey-gamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) ilk hastalandığı gün, Çarşamba günü idi. Hastalığı, vefat edinceye kadar tam on üç gün devam etti." [16]
Peygamberimizin vefatından Önce Vukua Gelen Mucizeler ve Bazı Özellikler
Buhârî ve Müslim'in rivayetine göre, Âişe şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), hasta olmazdan Önce: "Bir Peygamber, vefat ettikten sonra gideceği cenneti görüpde muhayyer bırakılmadıkça vefat etmez!" buyururdu. Nitekim hastalığı ağırlaştığı sırada, ben O'nu kucağımda tutmakta idim. Bir ara kendisine bir ağırlık gelip bayıldı. Sonra kendisine gelip gözlerini açtı... Sonra gözlerini odanın tavanına dikerek: "Ey Allah'un, refîk-i â'lâ'ya" dedi. Hatırladım ve bildim ki, bu O'nun bize daha evvel haber verip söylediği şeydir."
Yine Buhârî ve Müslim Âişe'den rivayet eder. O şöyle demiştir: Biz, kendi aramızda Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem), dünyâ ile âhiret arasında muhayyer bırakılmadan vefat etmeyeceğini konuşur dururduk... O'nun vefatıyla neticelenen hastalığı başladığı zaman, sesinde bir kısıklık oldu. O, o haliyle şöyle diyordu: "...Allah'ın müstesna nimetlere erdirdiği peygamberler, sıddîkler, şehidler ve sâlihlerle beraber. Onlar gerçekten ne güzel arkadaştırlar!" [17]
Âişe'den Beyhekî'nin rivayeti ise şöyledir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bayıldığı sırada, O'nun mübarek başı benim kucağımdaydı. Ben, O'nun yüzünü siliyor ve kendisine şifa bulması için de dua ediyordum... Bir ara kendisine gelip dedi ki: "Bilakis yâ Âişe, artık ben Rafîk-i Alâ ve Es'ad'a gidiyorum! Cibril'in, Mîkâîl ve israfil'in arkadaşlığı ne güzeldir!"
Ahmed, İbn-i Sa'd ve Ebû Nuaym sahih bir senedle Âişe'den şöyle rivayet ederler: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Peygamberlerden her biri, vefat etmezden önce muhakkak muhayyer bırakılır. O da âhireti seçer de ondan sonra vefat eder." Ben, Peygamberimiz'in bu sözünü iyi akhmda tutuyordum. Hastalandığı sırada da O'nun başı benim kucağımda idi
İbn-i Sa'd, Câbir bin Abdullah'tan şöyle nakleder: Ka'bü'l-Ahbâr, Ömer zamanında gelip Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatından önce, en son o-larak söylediği şeyin ne olduğunu sordu. Ömer de kendisine: "Bunu gidip Ali'ye sormalısın" karşılığım verdi. O da gidip Ali'ye sordu ve ondan şu cevabı aldı: "O'nun son sözü: "Namaz'a dikkat ediniz, Namaz'a!" olmuştur.
Buhârî ve Müslim'in Enes'ten rivayetleri ise şöyledir: Resûlüllah'ın (sallallahü aleyhi ve sellem) en son vasiyeti şöyle olmuştur:
"Namaza dikkat ediniz, namaza! Bir de elinizin altındakilerin hukukuna!" Evet, Sevgili Peygamberimiz'in nefesi çıktığı ve dili döndüğü müddetçe söyleyip durduğu ve tekrarladığı son sözü ve vasiyeti, İşte böyle olmuştur!" [18]
Peygamberimizin Ruhu Şeriflerinin Çıktığı Sırada Vukua Gelenler
Bezzâr ve Beyhekî sahih bir senedle Âişe'nin şöyle dediğini nakleder: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), mübarek başı kucağımda olduğu halde vefat etti... Mübarek ruhu çıktığı zaman, etrafa öylesine hoş bir koku yayıldı ki, ben o âna kadar o kadar güzel bir koku duymamıştım...
Beyhekî'nin rivayetine göre de Urve şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettiği zaman, Ebû Bekir gelip Peygamberimizi öptü ve şöyle dedi: "Ey Allah'ın Resulü, hayatta iken ne kadar temiz ve hoştunuz! vefat ettiğinizde de ne kadar temiz ve hoşsunuz."
(Beyhekî ve İbn-i Sa'd, benzeri bir rivayeti Saîd bin el-Müseyyeb'ten de nakletmişlerdir.)
Beyhekî ve Ebû Nuaym el-Vâkıdî tarikiyle onun şeyhlerinden şöyle rivayet ederler: Peygamberimiz vefat ettiği zaman, O'nun gerçekten vefat edip etmediğinde şüpheye düştüler. Bâzıları: "Evet O, vefat etmiştir" dedi. Bâzıları ise: "Hayır, henüz vefat etmedi" dediler. Bu sırada orada bulunmakta olan Esma binti Umeys, elini Peygamberimiz'in mübarek omzuna koydu ve: "Gerçekten vefat etmiştir! Zira omzundaki nübüvvet mührü kaybolmuştur" dedi. İşte bu suretle, Peygamberimiz'in gerçekten vefat etmiş olduğunu anladılar." [19]
Peygamberimizin Mubabek Cesedi Yıkanırken Vukua Gelen Fevkalâdelikler
İbn-i Sa'd, Ebû Dâvud, Hâkim, Beyhekî ve Ebû Nuaym Âişe'den naklederler, O şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettiğinde, O'nu nasıl gasledeceklerini bilemediler ve: "Vallahi biz, O'nu nasıl gasledeceğimizi bilemiyoruz! Acaba elbisesini çıkararak mı, yoksa çıkarmaksızın mı gasledeceğiz?" dediler. Bu sırada Allah kendilerine derin bir uyku verdi. Herkes çenesini göğsüne dayamış uyuyordu. Sonra birisi konuştu ve: "Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem), elbisesi üzerindeyken gaslediniz" diye bir nidada bulundu. Evden gelen bu sesin, kime âit olduğunu ise farkedemediler." [20]
(Yine bu mealde, Büreyde ve İbn-i Abbâs'tan nakledilmiş diğer rivayetler de bulunmaktadır.)
İbn-i Sa'd, Beyhekî el-Şâ'bî'den şöyle dediğini naklederler: Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem) Ali yıkadı ve O'nu yıkarken şöyle diyordu: "Ey Alla'ın elçisi, anam babam sana feda olsun! Sen, gerçekten temiz ve hoş olarak yaşadın, temiz ve hoş olarak vefat ettin!"
Ebû Dâvud, Hâkim, Beyhekî ve İbn-i Sa'd'ın Saîd bin el-Müseyyeb tarikiyle Ali'den naklettikleri rivayet de şöyledir: "Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem) ben yıkadım. O'nu yıkarken dikkat ettim, diğer vefat eden insanlarda görülen şey, O'nda hiç görülmedi. Zaten O, yaşarken de tertemiz idi, vefat ettiği zaman da tertemiz idi!"
(İmâm-ı Ahmed'in İbn-i Abbâs'tan naklettiği bir rivayete göre de, Ali bu hususta böyle demiştir.)
Beyhekî'nin Ebû Maşer'den, onun da Muhammed bin Kays'tan rivayetine göre de Ali şöyle demiştir: "Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem) gaslettiğimiz sırada, O'nun azasını yıkamak için tutup kaldırmak istediğimde sanki kendiliğinden kalkıyormuş gibiydi."
(Diğer bir rivayette ise, Ali'nin şunu da ifade ettiği kaydedilir: "O sırada etrafa ve semâya öylesine bir güzel koku yayıldı ki, o âna kadar o kadar güzel bir kokuyu ben hiç duymamıştım. Dedim ki: "Ey Allah'ın Resulü, anam babam sana feda olsun! Sen, gerçekten tertemiz yaşadın, tertemiz olarak vefat ettin!")
İbn-i Sa'd, Abdül-Vahid bin Ebû Avn'den rivayet eder. O şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Ali'ye hitaben buyurdu: "Ey Ali, ben vefat ettiğim zaman, beni sen yıkayacaksın!" Ali de dedi ki: "Ey Allah'ın Rasulü, ben hiç cenaze yıkamadım." Peygamberimiz: "Yâ Ali, hiç çekinme! Bunu sana Allah kolay kılacaktır!" buyurdu. Ali, bunu anlatmak üzere sonra demiştir ki: "Ben, Peygamberimiz'i gaslederken, bunu bana Allah kolay eyledi. Resûlüllah'ın hangi azasını yıkamak üzere tutsam, kendiliğinden kalkıyormuş gibi bana çok hafif geldi. Bana bu sırada yardım etmekte bulunan Fadl ise: "Yâ Ali, çabuk ol! Neredeyse belim kırılacak!" diyordu."[21]
30-1 Peygamberimizin Bir Özelliği de Cenaze Namazının İmamsız Kılınışı İdi
Evet, Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) özelliklerinden biri de O'nun cenaze namazının kılınışının O'na has bir şekilde olması idi. Şöyle ki Maslümanlar O'nun cenaze namazını, önlerinde bir imam olmaksızın ve bilinen cenaze duasını da okumaksızm, teker teker, grub grub kılmışlardır. Bu sırada da bazı Fevkalâdelikler vukua gelmiştir. Nitekim bu hususta müteaddid rivayetler bulunmaktadır. Önce İbn-i İshak ile Beyhekî'nin rivayetini görelim. Bunların rivayetine göre İbn-i Abbâs şöyle demiştir:
"Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettiği zaman, önce erkekler gelip grub grub O'nun namazını kıldılar. Önlerinde imam yoktu. Erkekler bitirdiği zaman, kadınlar gelip onlar da önlerinde bir imam bulunmaksızın O'nun namazını kıldılar. Sonra çocuklar gelip kıldılar. Sonra köleler gelip kıldılar ve hiçbirinde, hiç bir kimse kendilerine imam olmadı." [22]
İbn-i Sa'd ile Beyhekî'nin, Sehl bin Sa'd'dan rivayeti de şöyledir: Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) cenaze namazını müslümanlar, önlerinde bir imam olmaksızın kıldılar. O'nun gaslini tamamlayıp kefenledikten sonra, serir üzerine koydular, sonra bu seriri kabrin kenarına bıraktılar. Sonra grub grub gelip O'nun üzerine namaza durdular."
İbn-i Sa'd, İbn-i Meni, Hâkim, Beyhekî ve Taberani İbn-i Mes'ud'dan rivayet ederler. O şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), hastalanıp iyice ağırlaştığı zaman, biz kendisine: "Vefatınız halinde sizi kim yıkayacak, Ey Allah'ın Resulü?" diyerek sorduk.
O şöyle buyurdu: "Beni, ehl-i beytimden bana en yakın olanlar yıkayacaktır. Fakat sizlerin göremeyeceğiniz pek çok melekler de bulunacaktır!" Bundan sonra kendisine: "Namazını kim kıldıracak?" diye sorduk. O da: "Siz beni yıkayıp kefenime koyduktan ve güzelce kokuladıktan sonra, seririm üzerine koyunuz! Sonra seririmi kabrimin kenarına bırakınız. Sonra yanımdan çıkıp bir müddet bekleyiniz. Zira o sırada üzerime ilk namaz kılacak olan Cebrâîl olacaktır. Sonra Mîkâîl, sonra İsrâ'fil, sonra da Azrail olacaktır. Bunların her birinin yanında meleklerden cemaatleri de olacaktır. Sonra sizlerden ilk olarak ehl-i beytim gelip namazımı kılsınlar. Sonra grub grub veya ferd ferd gelip namazımı kılarsınız." Biz, Peygamberimizin bu sözlerini böylece dinledikten sonra: "Peki Ey Allah'ın Resulü, sizi kabrinize kim koyacak?" diye de sorduk. O da buyurdu ki: "Beni kabrime, ehlim koyacaktır ve bu sırada bir çok melekler de bulunur, onlar sizleri görür amma, sizler onları göremezsiniz."
Bu rivayetle ilgili olarak Beyhekî der ki: "Bunu, sadece Selâm el-Tavil rivayet etmiştir." İbn-i Hacer ise onun bu sözüne itiraz ederek şöyle demiştir: "Bunu, aynı tarikten Müslime bin Salih de rivayet etmiştir ve onun bu rivayeti Selâm el-Tavil'in rivayetini desteklemektedir." (Bunu ayrıca Hafız Bezzâr da, bir başka tarik ile İbn-i Mes'ud'dan rivayette bulunmuştur.)
İbn-i Sa'd'ın Ali'den rivayeti de şöyledir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şeriri üzerine konulduğu zaman ben insanlara dedim ki: "O'nun cenaze namazını kılarken, hiç biriniz insanlara imam olamaz! O, sağken de, vefatı halinde de sizin imamımzdır! Grub grub içeri giriniz, saf saf durunuz ve O'nun namazını kılimz." Onlar da grub grub gelip böyle yaptılar. Bilinen cenaze duasını da okumadılar. Tekbir aldıktan sonra sâdece: "Esselâmü aleyke eyyühennebiyyü ve rahmetüllahi ve berekâtühü." "Ey Allah'ın Peygamberi, Allah'ın selâmı, rahmeti ve bereketi senin üzerine olsun!" diyerek selamladılar ve sonra da: "Allah'ım bizler şahitlik ederiz ki, senin Peygamberin senin O'na indirdiğin kitabim tebliğ etmiştir! Ümmetine hakkıyla yol gösterip nasîhatta bulunmuştur, senin yolunda hakkıyla cihâd etmiştir! Tâ senin dînin izzet ve kuvvet bulup yerleşin-ceye kadar, nasihat ve cihâdında devam etmiştir. Allah'ım, sen bizleri O'na indirdiğin Kitâb'a hakkıyla uyanlardan eyle ve bizlere dînimizde sebat ver! Bizi yarın âhirette O'na kavuştur!" İşte bâzıları böyle dua e-diyor, bâzıları da bu duaya amîn diyordu. Erkekler bu şekildeki cenaze namazlarim bitirdikten sonra kadınlar, sonra da sabiler edâ ettiler."
(İbn-i Sa'd ile Beyhekî'nin Muhammed bin İbrâhîm el-Teymî'den olan rivayeti de bu şekildedir.)
İbn-i Sa'd, Ebû Hazını el-Medenî'den rivayet eder. O şöyle diyor: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettikleri zaman, O'nun cenaze namazını ilk o-larak muhacirler edâ ettiler. Sonra ensâr. Bölük bölük gelip namazını kılıyor, sonra çıkıyorlardı. Sonra Medine ehli kıldı. Böylece erkekler edâ ettikten sonra kadınlar edâ ettiler. Kadınlar, âdetleri veçhile feryâd ve figân ediyorlardı. Ansızın büyük bir gürültü duyuldu. Bundan korkan kadınlar sustular. Birisi bu sırada şöyle demekteydi: "Her bir musibetin ve kaybın, Allah tarafından verilecek bir karşılığı ve bedeli vardır. Eksiğini, Allah'ın vereceği ecir ve sevâb ile gidenlere ne mutlu! Asıl musibete uğrayan ise, sevaptan mahrum kalandır!"[23]
Peygamberimizin Özelliklerinden Biri de, Onun vefat Ettiği Yere Defnedilmesi ve Cenaze Namazının Üç Gün Sürmesidir
Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) özelliklerinden biri de, O'nun vefat ettiği yere defnedilmesi ve cenaze namazının üç gün sürmesidir. Keza kabrine kadife yayılması da O'nun bir özeliği idi.
İbn-i Sa'd İkrime'den şöyle nakleder: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), vefatından sonra kabrinin kenarına konuldu ve üzerine namaz kılındı. vefat günü Pazartesi idi. Kabrine defnedildiği vakit ise, ertesi günün gecesridi."
Beyhekî'nin İkrime kanalıyla İbn-i Abbâs'tan rivayeti de şöyledir: "Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) cenazesi hazırlanıp kabrinin kenarına, Pazartesi gününün öğle vakitlerinde konulmuştu... Salı günü Güneş battığında ise, hâlâ insanlar O'nun namazını kılmakta idiler."
İbn-i Sa'd'ın Sehl bin Sa'd el-Sâidî'den rivayeti ise şöyledir: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), Pazartesi günü vefat etti... Pazartesi günü, Salı günü namazı kılınmaya devam edildi. Nihayet Çarşamba günü defnedildi." [24]
Beyhekî'nin Mekhûl'dan nakli de şöyledir: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), vefatından sonra, üç gün kabrine defnedilemedi. İnsanların onun üzerine kıldıkları cenaze namazı üç gün sürdü... İnsanlar; bölük bölük gelip namazını edâ ediyorlardı. Saf tutmuyorlar ve bir imama da uymuyorlardı."
Yine Beyhekî ile İbn-i Sa'd'ın İbn-i Abbâs'tan rivayetleri de şöyledir: "Peygamber1 in (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatından sonra, nereye defnedileceği hususunda ihtilâfa düşüldü... Bâzıları: "O'nu, Mescid'e defnedelim!" dediler. Bâzıları: "Medine Kabristanına defnedelim!" dedi. Ebû Bekir de: "Ben, Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) kendisinden duydum! O, bu hususta şöyle buyurmuştu: "Hiç bir Peygamber, vefat ettiği yerden başka bir yere defnedil-memiştir!" İşte Ebû Bekir'in bu sözü üzerine Peygamberimiz'in üzerinde vefat ettiği yatak kaldırıldı, bu yatağın serildiği yere O'nun kabri kazıldı ve O buraya defnedildi."
(Bu rivayetin, mevsûl ve mürsel başka tarikleri de bulunmaktadır.) [25]
İbn-i Sa'd, İbn-i Ebû Müleyke'den nakleder. O şöyle der: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir hadîslerinde şöyle buyurmuştur: "Allah'ın vefat ettirdiği her bir Peygamber, ancak vefat ettiği yere defnedilmiş tir."
Beyhekî, Salim bin Ubeyd'den nakleder. Salim bin Ubeyd, Askâb-ı Suffe'den olan bir zâttır ve şöyle demiştir: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettiği zaman, Ebû Bekir gelip içeri girdi. Sonra dışarı çıktı... Bu sırada kendisine: "Resûlüîlah (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat etti mi?" diye soruldu. O da: "Evet" diye cevâb verdi. Onun bu cevâbı ile, Peygamberimiz'in artık vefat etmiş olduğunu anladılar. Sonra kendisine: "Peki O'nun namazını nasıl kılacağız?" diye soruldu. O da: "Önümüzde bir imam bulunmaksızın, bölük bölük girip O'nun üzerine namazını kılacaksınız" dedi. Onlar da onun dediği gibi yaptılar. Onlar daha sonra: "Peygamberimiz defnedilecek midir?" dediler. O da: "Evet" dedi. "Nereye defnedilecek?" diye sordular. O da: "Vefat ettiği yere" karşılığim verdi. Onlar da, bunun böyle yapılması gerektiğini anladılar ve öyle yaptılar."
(Ebû Ya'lâ'nın rivayetine göre, Âişe, bu husustaki ihtilâf sırasında, Ali'nin dahi bu şekilde söylediğini ifâde etmiştir.)
Ahmed, İbn-i Sa'd ve Beyhekî İbn-i Abbâs'tan rivayet ederler: O şöyle demiştir: "Peygamberimiz'in (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatından sonra, O'nun kabrini kazmayı mûrad ettikleri sırada, bu işi kimin yapacağım müzâkerede bulundular. Bu sırada Medine'de müslümanların kabrini kazan iki kişi vardı. Bunlardan biri Ebû Ubeyde, diğeri de Ebû Talha idi. Ebû Ubey-de'nin usûlü şakk, Ebû Talha'nın usûlü da lahd idi. Peygamberimiz'in amcası Abbâs, iki adam çağırıp bunlardan birini Ebû Ubeyde'ye, diğerini de Ebû Talha'ya yolladı. Hangisi erken gelirse, Resûllüllah'ın kabrinin ona göre olmasını istedi ve: "Ey Allah'ım, sevgili Peygamberimiz için sen, hangisi hayırlı olacaksa, onu nasîb eyle!" diyerek de istihare, yâni hayırlısını Allah'tan isteme şeklinde bir duada bulundu. Ebû Talha erken bulunup erken oraya geldi ve Resûlüllah'ın kabri de böylece, lahd usûlüne göre kazılmış oldu." [26]
İbn-i Sa'd, Hâkim ve Beyhekî Âişe'den nakleder. O şöyle demiştir: "Ben rü'yâmda üç Ay görmüştüm... Bu üç Ay, semâdan kucağıma düştü... Babam Ebû Bekir'e bu rüyamın tâbirini sordum. O da dedi ki: "Yeryüzünün en hayırlı üç insanı senin odana defnedilecektir." Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettikten sonra benim odama defnedildi. Babam da bana dedi ki: "Ey Âişe, İşte senin rüyanda gördüğün üç Ay'dan birincisi ve en hayırlısı! Senin odana defnedilmiş bulunmaktadır."
İbn-i Sa'd, İbn-i Abbâs'ın şöyle dediğini nakleder: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), kabrine defnedilin e zden ve konulmazdan önce, altına kırmızı renkli bir kadife serildi. Sonra bunun üzerine konuldu." İşte İbn-i Abbas'ın bu rivâyetiyle ilgili olarak vekî' der ki: "Bu, sâdece Peygamberi-miz'e hâs idi. O'nun bir özelliği idi."
(Bu hadîsi, vekî'in bu sözü olmaksızın Müslim dahî rivayet etmiştir.) [27]
İbn-i Sa'd, Hasanın da şöyle dediğini nakletmiştir: "Resulüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Efendimiz bir hadîslerinde: "Benim kabrim de lahdim açıldığı zaman, altıma şu kadifemi seriniz! Biliniz ki yeryüzü, Peygamberin cesedine, musallat olamaz..."
Bezzâr, sahih bir senedle İbn-i Saîd'den şöyle rivayette bulunur: Biz, Resulüllah (sallallahü aleyhi ve sellem)'i kabrine defnettikten sonra, aradan henüz fazla bir zaman geçmeden, kalbi erimizin çok değiştiğini hissettik..."
İbn-i Sa'd, Hâkim ve Beyhekî'nin Enes'ten rivayetleri de şöyledir: "Peygamberin (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettiği gün, sanki Medine'nin üzerine koyu bir zulmet çökmüştü!... Her şey, kapkaranlık idi. O'nun kabrine defnedilip ellerimizin toprağim silkeleyerek hayâta döndük... Aradan çok zaman geçmeden, kalblerimizde çok değişiklik oldu."
(Yine Hâkim ile Beyhekî'nin Enes'ten diğer bir rivayetleri de, buna yakın bir mealdedir.)[28]
Peygamberimizin Taziyesi Hususunda Görülen Fevkalâdelikler
Sahihtir kay diy leHâkim ve Beyhekî, Câbir'in şöyle dediğini rivayet etmektedirler: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) vefat ettiği zaman melekler taziyede bulundular. Ashab-ı kiram, kendilerine taziyede bulunan meleklerin sesini duyuyor ve fakat kendilerini göremiyorlardı. Taziyede bulunan meleklerin sözleri şöyle idi. Yâni onlar dediler ki: "Ey Peygam-ber'in ev halkı! Allah'ın selâmı, rahmeti ve berakâtı sizlerin üzerinize olsun! Biliniz ve unutmayimz ki Allah'ın indinde, her bir musibetin bir karşılığı ve ecri vardır! Herkes, sabrı ve Allah'a olan tevekkül ve teslimiyeti nisbetinde ecir ve sevaba erecektir. O halde Allah'a sığimp O'ndan yardım dileyiniz! O'na dayanıp güveniniz!... O'ndan ecir ve sevap umunuz!... Biliniz ki, esas mahrum kişi; ecir ve sevaptan mahrum kalandır. Haydi sabrediniz! Allah'ın selâmı, rahmeti ve bereketi hepinizin üzerine olsun!" .
İbn-i Sa'd ile İbn-i Ebî Şeybe'nin, keza Ebû Ya'lâ'nın ve güzel bir senedle Taberânî'nin Sehl bin Sa'd'dan rivayetleri şu merkezdedir:Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) bir hadîslerinde şöyle buyurdular: "insanlar, benim vefatımdan sonra, bana olan taziye sebebiyle, birbirlerine taziyede bulunacaklardır." İnsanlar, Peygamberimiz'in bu sözünü iyi anlayamamışlar ve: "Acaba bunun mânâ ve mâhiyeti nedir?" demişlerdi; Ne zaman ki Peygamberimiz vefat etti, insanlar da birbirlerine olan taziyelerinde, O'nu kaybetmiş olmanın en büyük musibet olduğunu hatırlatarak (kendi kayıplarimn bunun yanında küçük kaldığim düşündürerek) taziyede ve tesellide bulunur oldular." [29]
Peygamberimizin Bir Özelliği de, Kabri Üzerine Namaz Kılmanın Haram Oluşudur
Evet, Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) pek çok özelliklerinden biri de, O'nun kabri üzerine namaz kılmanın haram oluşudur. Nitekim Buhârî ve Müslim, Âişe'nin şöyle dediğini ittifakla rivayet ederler: "Ben, Peygamberin (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatıyla neticelenen hastalığı sırasında (vefatından birkaç gün önce), O'nun şöyle buyurduğuna şâhid oldum:
"Allah, Peygamberlerin kabirlerini mescid edinen yahûdî ve nasârâya lanet etsin!"
Âişe validemiz, bu hadîsi rivayet ettikten sonra da şöyle demiştir: Eğer Peygamberimiz'in bu şiddetli yasağı olmasaydı, O'nun kabri meydanda olurdu ve insanlar O'nun kabrini mescid edimlerdi. Fakat Peygamberimiz, kabrinin bir mescid (put) hâline getirilmesinden korktuğu için, bunu şiddetle yasaklamıştır!" [30]
Peygamberimizin Bir Özelliği de, Cesedinin Çürümemesidir
Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) özelliklerinden biri de, mübarek cesedinin kabrinde çürümemesidir. Nitekim İbn-i Mâce, Ebû Nuaym, Evs bin Evs el-Sekaft'den şöyle rivayet ederler: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Günlerinizin en faziletlisi, Cuma günüdür! Bu mübarek günde bana salât ü selâmı çok getiriniz! Çünkü sizin salât ü selâmimz bana arz edilir." Ashâb dediler ki: "Ey Allah'ın Resulü, Sen kabrinde çürüyüp gittiğin halde, bizını salât ü selâmlarımız sana nasıl arz olunur?" Peygamberimiz de şu karşılığı verdi: "Allah, toprağa, Peygamberin cesedini yiyip çürütmeyi haram kılmıştır!" [31]
Zübeyr bin Bekkâr Hasan'dan rivayet eder. O şöyle der: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Cebrâîl'in kendisiyle konuştuğu bir Peygamberin, ölümünden sonra bedenini yiyip çürütmesini; Allah toprağa haram kılmıştır!"
Yine Zübeyr ile Beyhekî Ebû 7-Aliye'den rivayet ederler. O da şöyle demiştir: "Toprak, Peygamberlerin cesedini çürütmez... Yırtıcı hayvanlar da yemez..."[32]
Peygamberimizin Kabrinde Diri Olması ve Namaz Kılması
Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), kabrinde diri olup namaz kılmaktadır. Aynı zamanda O'nun kabrinde, ümmetinin kendisine olan salât ü selâmlarım tebliğ etmekle mükellef ve müvekkel bir melek bulunmaktadır. Bu suretle Peygamberimiz de kendisine salât ü selâmda bulunanlara mukabelede bulunmaktadır.
El-Esbehânî'nin Terğîb'teki Ebû Hüreyre'den rivayetinde şöyle denilmiştir: "Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem): "Her kim bana, kabrimin başında salât ü selâm ederse, o bana teblîğ edilir" buyurdu. [33]
Ahmed, Nesâî, sahihtir kaydiyle Hâkim, Beyhekî ve Bezzâr; İbn-i *Mes'ûd'dan rivayet ederler. O şöyle demiştir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Allah'ın, yeryüzünde dolaşmakta olan birtakım melekleri bulunmaktadır. Bunların vazifeleri, ümmetimden bana salât ü selâm edenlerin salât ve selâmlarim bana ulaştırmaktadır." (İbn-i Adiyy de İbn-i Abbâs'tan bunun bir benzerini rivayet etmiştir.)
Kâdî îsmâîl, "Peygamberimiz'e salât ü selâm'ın fazileti" hakkındaki eserinde Ali'den şöyle rivayet eder: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Sizler, nerede bulunursanız bulunun, bana salât ü selam ediniz! Zira sizin salât ü selâmlarimz bana tebliğ olunur." [34]
Kâdî Îsmâîl, Eyyûb'tan şu rivayeti nakletmiştir: "Bana ulaşan bir habere göre, Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem) getirilen salât ü selamları, O'na ulaştırmakla mükellef ve müvekkel bir melek bulunmaktadır."
İbn-i Râhâye İbn-i Abbâs'ın şöyle dediğini nakleder: "Ümmet-i Mu-hammed'den her kim Peygamber'e (sallallahü aleyhi ve sellem) salât ü selâm gönderirse, bu buna müvekkel olan melek tarafından mutlaka Peygamber Efendimize: "Senin ümmetinden falan kişinin sana olan salât ve selâmıdır!" diyerek tebliğ olunur."
Ebû Dâvud, Ebû Hüreyre'den (radıyallahü anh) şöyle rivayet eder: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Ümmetimden herhangi bir kimse bana sâlât ü selâm getirdiği zaman, Allah mutlaka ruhumu bana iade eder de ben o kimsenin salât ü selâmına karşılık veririm![35]
Ebû Nuaym, Saîd bin el-Müseyyeb'in şöyle dediğini nakleder: Ben, Harra Gününün gecelerinde Resûlüllah'ın Mescidi'nde kaldığım zaman, bu Mescid'de benden başka kimse yoktu. Ben ise, her namaz vakti geldiğinde, Resûlüllah'ın kabrinden ezan sesi duyardım." [36]
(Zübeyr bin Bekkâr'ın Saîd'den rivayeti de bu merkezdedir.)
Ebû Ya'lâ ile Beyhekî'nin Enes'ten rivayetleri ise şöyledir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), bir hadîslerinde şöyle buyurdular: "Peygamberler, kabirlerinde diridirler ve namaz kılarlar." [37]
İbn-i Sa'd, el-Vakıdî tarikiyle Şebel bin Aladan rivayet eder. O da babasından, şöyle demiştir: Bir gün Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), Fatıma'ya hitaben buyurmuştur ki: "Kızını, ben vefat ettiğim zaman; "Innâ lillah ve innâ ileyhi râciûn!" diyerek istircâda bulun. Zira Allah'ın indinde her bir musibetin karşılığı, ecir ve sevabı vardır..."
İbn-i Sa'd'ınAta bin Ebû Rebâh'tan rivayeti de şöyledir: Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem), bir defasında buyurdu ki: "Sizden biriniz bir musibetle karşılaştığı zaman, benim hakkımdaki musibetini hatırlasın! (Benim için "Pey-gamberimiz'i kaybetmiş olmaktan daha büyük musibet mi olur?" diyerek, musibetinin acısını hafifletmeye çalışsın...) Zira bir müslüma-nın en büyük musibeti, beni kaybetmiş olması sebebiyle uğradığı musibettir."
Beyhekî ise Ümmü Seleme den nakleder: O, bir gün, Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem) kaybetmiş olmayı hatırlar ve: "Bışımıza çöken, ne büyük bir musibettir, hey!... Biz, Peygamberimiz'i kaybettikten sonra, başımıza gelen musibetlerin her biri, bize çok hafif gelmiştir. Zira, o sırada biz, esas musibetimiz olan Peygamber'i (sallallahü aleyhi ve sellem) kaybetmiş olduğumuzu hatırlar, böylece diğer musibetler gözümüzde küçülür giderdi." demiştir.[38]
Peygamberimizin vefatim Müteakib Vukua Gelen Fevkalâdelikler
Peygamber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) vefatim müteâkıb, ashâb-ı kirâm'ın savaşlarında ve diğer benzeri yerlerde de birtakım fevkalâde olaylar vukua gelmiştir. Buna daîr çeşitli haber ve rivayetler bulunmaktadır. Şimdi bunları sırayla zikredelim:
Ebû Nuaym'in rivayetine göre; Ebû Hüreyre şöyle demiştir: Ben, Alâ bin el-Hadramî ile birlikte sefere çıktım. Bu seferimiz esnasında kendisinden öyle şaşılacak fevkalâdelikler gördüm ki, bunların hangisi diğerinden daha üstün idi bilemem... Dicle kıyısına vardığımız zaman, karşı tarafa geçmek için gemimiz yoktu... O bu sırada dedi ki: "Haydi, besmele çekip yüce Allah'ın adım anarak, develerimiz üzerinde karşı tarafa geçiyoruz!" O, bu enirini verdi. Bizler de ona uyarak "Bismillah!" deyip develerimizi suyun üzerine sürdük. Salimen karşı tarafa geçtik... Baktık ki, sâdece develerimizin ayaklarimn altı ıslanmıştı... Seferden dönüş sırasındaydı. Çölde gidiyorduk... Suyumuz kalmamıştı. Kendisine durumu haber verdik... O hemen iki rek'at namaz kılıp dua etmeye başladı. Derken kalkan büyüklüğünde bir bulut belirdi. Sonra kırbadan dökülürcesine yağmur yağdı. Biz de hem suya kandık, hem de bütün su kablarımızı doldurduk... Hayvanlarımızı da bir güzel suya kandırdık... Derken Alâ bin el-Hadramî vefat etti... Biz de onun namazını kılıp defnettik. Sonra yolumuza devam etmeye başladık... Derken, yırtıcı hayvanların gelip onun kumsaldaki kabrini deşerler ve cesedini yerler diye endişe edip geri döndük... Ne kadar aradıksa da onun kabrini bulamadık..."
(İbn-i Sa'd'ın rivayetinde de Ebû Hüreyre'nin: "Aradık fakat kabrinin yerini bulamadık" dediği kaydedilmiştir.)
Ebû Nuaym İbn-i'd-Dakîl'den nakleder. O şöyle der: îslâm başkumandanı Sa'd İbn-i Ebî'l-Vakkâs, trân fütuhatına giriştiği zaman, Nehreşîr'e vardığında karşı tarafa geçebilmeleri için gemi bulamadı. Emir verdi ise de, hiç bir gemi te'ınîn edilemedi. Safer ayimn bâzı günlerini beklemekle geçirdiler, Birgün rü'yâsında İslâm askerinin atlarimn Dicle suyu üzerinden karşı tarafa geçtiklerini gördü... Dicle'de o günlerde büyük bir medd olayı yaşanmakta idi. Suyu çok kabarmıştı... Sa'd, gördüğü rü'yâ üzerine hayli düşündü. Sonra askerlerini toplayıp onlara dedi ki: "Ben, bu nehrin üzerinden geçmeye kesin karar verdim! İnşâallah salimen nehri geçip Medâin'i fethedeceğiz!" Askerlerin ileri gelenleri de onun bu kararim iyi ve yerinde buldular. Bütün askerlere ilân edildi ve denildi ki:
"Haydi hepiniz, "Allah'a sığimp O'na tevekkül ettik! Allah bize kâfidir! ve O, ne güzel vekildir!... Bütün güç ve kuvvet, sâdece ve sâdece yüce ve büyük olan Allah iledir" deyiniz."
Bütün askerler; böyle diyerek Allah'a sığimp tevekkül ettiler. Sonra atlarim Dicle'nin azmış ve kabarmış suyuna sürdüler. Sanki onlar, atlarına değil de kabaran ve coşan dalgalara binmişlerdi. Dalgalar, etrafa köpük saçıyordu. Suyun yüzü, koyu karanlık idi. Müslümanlar ise, sanki karada gidiyorlarimş gibi, birbirleriyle konuşup şakalaşarak, neşe ve huzur içinde karşıya geçiyorlardı ve geçmişlerdi bile... Tabiî karşı tarafın hesabında böyle bir şey yoktu... Netice İslâm askerlerinin kesin zaferiydi. Tek ve kesin bir hamle ile Medâin'i ele geçirmişlerdi. Iran kralimn (Kisrâ) Sîrîn'in ve daha sonrakilerin köşklerindeki bütün mallar, müslümanların ganimeti oluvermişti. Artık, Kisrâ'nın başşehri diye bir Medâin yoktu... İşte müslümanlar, Sa^d'ın kumandasında bu şekilde bu şehri; hicretin on altıncı yılında, Safer ayı içinde fethetmiş o-luyorlardı. [39]
Ebû Nuaym, Ebû Osman en-Nehdî'den, Sa'd'ın, askerlerini atlarını suya sürerek Dicle'yi geçmeye davet edişiyle ilgili olarak şöyle nakleder: "Atlarımızı ve bütün hayvanlarımızı Sa'd'ın daveti (emri) üzerine Dicle suyuna sürdük. Dicle'nin yüzünü öylesine kapladık ki, bu taraftan öbür tarafa kadar asker dolu idi. Hiç kimse suyun yüzünü göremiyordu. Öbür tarafa geçtiğimiz zaman, atlarımız yelelerini silkeliyor, kişneyerek karşı tarafa ses veriyordu. Bunu gören İranlılar, hiç arkalarına dönüp bakmadan kaçıyorlardı. Biz bu şekilde Dicle'den geçerken, hiç bir zâyiât da vermedik... Sâdece askerin birinin su kabı, bağı koparak düşmüştü... Aynı asker, suyun Öbür tarafına çıktığı zaman, su kabim kenarda görmüş ve eğilip almıştır..."
Ebû Nuaym'ın, Ebû Bekir bin Hafs bin Ömer'den rivayeti de şöyledir: Biz bu şekilde Dicle'nin karşı tarafına geçerken, komutanımız Sa'd'ın yanında Selmân gitmekteydi. Sa'd şöyle diyordu: "Hasbünallahü ve ni'ınelvekîl! Allah bize yeter, O ne güzel vekîl'dir! Vallahi, Allah kendi dostlarına yardım edecek, kendi dînini muzaffer kılacak, düşmanı hezimete uğratacaktır!... Eğer, bu orduda, sevablanmıza baskın çıkan günahlar yoksa, muhakkak bu böyle olacaktır!... Sa'd'ın bu sözünden sonra Selmân da şöyle diyordu: "Vallahi, Allah'ın bu dostları (evliyası) için, denizlerin bu şekilde itaat etmesi kadar lâyık ve güzel bir şey olamaz! Baksanıza, deniz kendilerine bir kara parçası gibi itaat etmektedir" İşte onlar; böylece karşıya geçtiler. Salimen öbür yakaya çıkıp hiç bir zâyiât vermediler. Suyun yüzünden geçerken konuşup şakalaşmaları da, karada giderken yaptıkları konuşmalardan hiç de az değildi..."
Yine Ebû Nuaym, Umeyr el-Sâidî'den şu nakilde bulunur: "Müslümanlar komutanları Sa'd'ın emriyle, atlarim suya sürdüler. Selmân, Sa'd'ın yambaşmda idi. Sa'd: "Bu, hiç şüphesiz, Azîz ve Alîm olan Allah'ın bir takdiridir!" diyordu. Dicle ise, son derece coşkun, dolup taşmakta idi. Atlarımız ise elbette yoruluyordu. Dalgalar sanki küçük tepecikler gibiydi. Yorulan atım da, sanki kara parçasında topraktan bir tepecik üzerinde dinlenircesine bu dalgalar üzerinde istirahat ediyor, sonra yüzmeye başlıyordu. İşte bizim Medâin seferimizde; bundan daha hayret verici bir Fevkalâdelik olmamıştır. Bu sebeptendir ki, bizını bu seferimize ve günümüze "Yevmü'l-Cerâsîm" denilmiştir ki bununla, Dicle'nin kabaran dalgaları anlatılmak istenilmiştir. Zira yorulan atlarımız, sanki önlerine çıkan bir küçük tepe üzerinde dinleniyor, sonra yüzmeye devam ediyordu..."
Ebû Nuaym'in rivayetine göre, Habîb bin Sahbân da bir noktayı belirtmek üzere şöyle demiştir: "İslâm askerinin Medâin seferi sırasında, atlarim suya sürerek Dicle'nin öbür yakasına geçtiklerini gören iranlı'lar; gördüklerine inanamayıp şaşırmışlar ve: "Bunlar, insan değildir! Olsa olsa cinler ve perilerdir" demekten kendilerini alamamışlardır..."
Ahmed el-Zühd adlı kitabında, Beyhekî sahihtir kaydıyle Süleyman bin Mugîra'dan şöyle rivayet ederler: "Humeyd'in dediğine göre, Ebû Müslim el-Havlânî Dicle'ye geldiği zaman, Dicle'nin suyu kabarmış, dalgalar odun taşımakta ve atmakta imiş... Buna rağmen Ebû Müslim suyun üzerinden geçip gitmiş... Ahmed'in rivâyetindeki ifâde şöyledir: "Dicle'nin kenarına geldiği zaman durup Allah'a ham'd ü senada bulunmuş ve Allah'ı zikretmiş... Sonra Isrâîl Oğullarimn denizi geçmelerini Allah'ın nasıl kolaylaştırdığım yâdetmiş... Sonra hayvanim suya sürerek selâmetle karşı tarafa geçmiştir.... Tabiî arkasındaki insanlar da ona tabî olarak hayvanlarim Dicle'ye sürmüşler ve onunla birlikte geçmislerdir. Karşıya geçildiği sırada Ebû Müslim, arkadaşlarına dönmüş ve demiştir ki: "Bir şeyiniz zayi olduysa söyleyiniz: Allah'a dua edeyim de neyiniz kayıpsa iade etsin."
Ebû Ya'lâ, Beyhekî ve Ebû Nuaym Ebû's-Sefer'den şöyle naklederler: Hâlid bin Velîd, el-Hîra'yı ele geçirdiği zaman, kendisine: "Sakın buranın ânında insanı öldüren zehirleriyle düşmanlar, bir hilesini yapıp seni Öldürmesinler!" şeklinde bir uyarıda bulundular. Hâlid: "Peki siz şimdi bana, o dediğiniz zehirden getiriniz!" dedi. Getirdiler. Halid zehiri eline aldı ve: "Bismillah!" diyerek içti... Zehirin ona hiç bir zararı dokunmadı."
(Bu haberi, Ebû Nuaym, diğer vecihlerden de rivayet etmiştir.)
Yine Ebû Nuaym'ın çıkardığı bir habere göre, el-Kelbl şöyle demiştir: "Hâlid bin Velîd, Ebû Bekr'in halifeliği zamanında el-Hîra'yı fethetmek üzere yürüdüğü zaman, Hıra'lılar Abdü'l-Mesîh adındaki adamı ona elçi olarak gönderdiler. Abdü'l-Mesîh yanında, insanı ânında öldüren zehir taşıyordu. Halîd'i bu hususta uyarıp dikkatli olmaya çağırmışlardı. Hâlid ona: "Yanında, insanı ânında öldüren zehirden var mı?" dedi. Abdü'l-Mesîh de "evet" karşılığim verdi. Hâlid: "Peki onu bana ver bakayım!" dedi. O da verdi. Hâlid, ondan aldığı zehire baktı, sonra "Bismillah" diyerek o zehiri içti... "Bismillah!" diyerek Allah'a sığınan bir kimseye, Allah'ın adıyla birlikte hiç bir şeyin zarar veremeyeceğini de söyledi. Baktılar ki, Hâlid'e içtiği bu zehir, hiç bir zarar vermedi. Bunu böylece ve şaşkınlıkla izleyen Abdü'l-Mesîh, derhal kavminin yanına döndü ve onlara hitaben şöyle dedi: "Ey kavmim, sizin beni elçi olarak gönderdiğiniz müsllümanlann lideri ve sahih adamları; bizce meşhur olan o ânında adamı öldüren zehiri alıp içti de, kendisine hiç bir zarar vermedi!... Bu, onlara bahşedilmiş Fevkalâde bir şey değil midir?"
İbn-i Ebü'd-Dünyâ da sahih bir senedle Hayseme'nin şöyle dediğini rivayet etmektedir: "Adamın biri Hâlid bin velid'in yanına geldi. Adamın yanında şArap tulumu vardı. Hâlid adama hitaben: "Tulumunda ne var?" dedi. Adam: "Sirke var" dedi. Hâlid de: "Allah onu gerçekten sirke kılsın!" dedi. Açıp baktılar, hakîkaten içindeki sirke olmuştu... Halbuki o, sirke değil, şArap idi." (Bir defasında da birinin şarabı, Halid'in duası ile bala dönüşmüştü.)
Muharib bin Disâr'dan İbn-i Sa'd'ın naklettiği haber de şöyledir: "Bir gün şikâyeti olanlardan biri Halid bin velid'e gelip: "Senin askerinin içinde şArap içen var!" dedi. Bunun üzerine Hâlid, derhal askerin i-çine teftişe çıktı... Dolaşırken, tulumunda şArap olan birinin yanına geldi. Ona dedi ki: "Senin şu tulumunun içinde ne var?" Adam: "Bunun içinde sirke var" cevabim verdi. Hâlid de dedi ki: "Ey Allah'ım, şu kulunu yalancı çıkarma! Tulumun içindekini sirke eyle." Halid'in bu duasından sonra, tulumun içinde ne olduğuna baktılar. îçindekinin sirke olduğunu gördüler. Tulumun sahibi dedi ki: "Bu, Hâlid'in duasının neticesidir..."
Ebû Nuaym Haris bin Abdullah el-Ezdî'den naklediyor. O şöyle diyor: "Ebû Ubeydetü'bnül-Cerrâh Yermûk'e indiği zaman, Rum askerinin komutanı, kendi adamlarimn sayılılarından birini ona gönderdi. Gönderilen bu adamın adı Cercîr idi. Ebû Ubeyde'ye geldiği zaman dedi ki: "Ben, Rum Kralı'nın Samdaki Valisi tarafından sana gönderilmiş bir elçiyim. Beni sana elçi olarak gönderen der ki: "Bana, akıllılarimzdan bir adam gönder. Ben onunla konuşayım ve sizin ne istediğinizi ondan öğreneyim?'1 Bunun üzerine Ebû Ubeyde, Hâlid'e hitaben: "Hâlid, ona elçi olarak sen git" dedi. Hâlid de: "Sabah olunca erkenden giderim!" dedi. Namaz vakti olduğu için, müslümanlar namazlarım kıldılar. Rumların elçisi Cercîr ise, müslümanlann namaz kılışlarım hayranlık ve dikkatle izliyordu. Namaz kılimp, dua edildikten sonra Cercîr, Ebû Ubeyde'ye:'Yirmi küsur sene oldu. Kimimiz, Peygamberimizin davetinin ilk yıllarında, kimimiz de son yıllarında müslümanlığı kabul etmiştir" diye ce-vablandırdı. Cercîr: "Peki, Peygamberiniz kendisinden sonra Peygamber geleceğini de haber verdi mi?" diye sordu. Ebû Ubeyd ise şu cevabı verdi: "Hayır, böyle bir şey demedi. Bilakis, kendisinden sonra bir daha peygamber gelmeyeceğini haber verdi. Aynı zamanda Îsâ İbn-i Meryem'in, kendisinin geleceğini kavmine bildirmiş olduğunu da bize haber verdi..." Rûm elçisi bunun üzerine dedi ki: "Ben buna, candan şehâdet ederim. Evet, Îsa (aleyhisselâm), bize Râkib-i Cemel'in (deveye binen bir Peygamberin) geleceğini haber vermiştir. Ben bunun, sizin Peygamberiniz olduğunu zannediyorum. Eğer Peygamberiniz Îsâ hakkında bir şey söylemişse, onu bana haber veriniz! Hem müslümanlar olarak sizin Îsâ hakkındaki sözünüz nedir? Ben bunu da sizden duymak istiyorum..." Bunun üzerine Ebû Ubeyde dedi ki: "Bizim Îsâ hakkındaki sözümüz, Allah'ın bu husustaki âyetlerinin haber verdiği şeylerdir. Onlardan bâzılarim sana haber vereyim: Yüce Allah bir âyetinde şöyle buyurur: "Şüphesiz Allah indinde isa'nın meseli, Âdem'in meseli gibidir. O onu, topraktan yaratmıştır." [40] Yüce Allah, bir âyetinde de şöyle buyurur: "de ki: "Ey kitâb ehli olanlar! Sakın dîninizde aşırılığa gitmeyiniz..." [41]
Ebû Ubeyde'nin bu söylediklerini tercüman; Rum'un elçisi Cercîr'e Rumca'ya aktararak anlattı... Cercîr bunun üzerine çok duygulandı ve hemen şöyle dedi: "Ben, bunun gerçekten isa'nın sıfatım haber verdiğine inanıyorum ve ben hiç tereddüde yer vermeksizin sizin Peygamberinizin doğruluğunu da tasdik ediyorum! ve O, gerçekten bizim Peygamberimiz isa'nın bize haber verdiği Peygamberdir!" Cercîr, İşte bunları söyledikten sonra orada, müslümanlığı kabul etti..."
Ebû Ya'lânın Amr bin el-Âs'tan rivayeti ise şöyledir: "Başlarında ben olmak üzere, bir miktar İslâm askeri yola çıktık ve iskenderiye'ye geldik. Buranın büyüklerinden biri dedi ki: "Kendisiyle konuşmak üzere, akıllılarimzdan birini bana elçi olarak gönderiniz..." Ben de bunun üzerine, onunla konuşmak üzere gittim. Kendisine dedim ki: "Biz, Arabız ve Allah'ın evi olan Kabe'nin adamlarıyız... Bizını arazîmiz çok dar, gelirimiz de pek az idi. Mecburen leş ve kan yiyorduk... Bâzan da birbirimize baskınlar yapıp elimize ne geçerse yağmalıyorduk... Derken bizını içimizden bir adam çıktı. Bu adam, zengin birisi değildi. Fakat kendisinin Peygamber olduğunu îlân etti... Bize, o zamana kadar bizını bilmediğimiz şeyler emderiyor ve bâzı şeyleri de bize yasaklıyordu. Bizını ve a-talanmızın üzerinde bulunduğumuz puta tapıcılığı da, çok açık bir şekilde menediyordu. Biz, bu sebeble kendisine karşı koyduk ve O'nun bize söylediklerini kabule yanaşmadık... Fakat başkaları O'na inandı ve arka çıktı... O'na inananlar dediler ki: "Ey Allah'ın Resulü, biz seni, bütün söylediklerinde tasdik ediyoruz! Sana inanıyor ve tâbi oluyoruz! Seni ve senin dînini, malımız ve canımızla koruyacağımıza kesin olarak söz veriyoruz." Bunun üzerine O da, bizden ayrılıp onlara katıldı. (Onların şehri olan Medine'ye göç etti...) Biz de kendisiyle savaştık... Fakat O bize gâlib geldi ve Beytüllah'ın bulunduğu Mekke'yi fethetti... Biz de sonunda hepimiz müslümanhğı kabul ettik ve şimdi de müslümanlık uğrunda savaşmaya başladık..." O, benim bu sözlerimi dikkatle dinledi ve bana dedi ki: "Evet, Allah'ın Resulü sizlere hep doğruyu söylemiştir. Bizim Peygamberlerimiz de, hep bunları tebliğ etmişlerdir, aslında... Fakat bizını aramızdan iki adam çıkıp, bizim dînimizin aslım bozarak kendi hevâ ve hevesleri istikâmetinde insanları sevketmişlerdir. Eğer sizler, başkalarimn te'sîrinde kalmadan, aynen Peygamberinizin gösterdiği yoldan giderseniz, mücâdelelerinizde sizi kimse mağlûb edemez... Eğer siz de sonradan hevâ ve hevesinize uyar, Peygamberinizin yolundan ayrıhrsanız, sayimz ne kadar çok da olsa, yine sonunda perişan olursunuz..."
Buhârî ve Beyhekî Enes'ten rivayet ederler. O şöyle demiştir: "Ömer bin el-Hattâb, kıtlık ve kuraklık sebebiyle yağmur duasına çıkıldığı zaman, Peygamberimiz'in amcası Abbâs ile istiskâda bulunurdu. Onu öne geçirip dua ettirerek, yağmur yağdırması için Allah'a tevessül ederdi. İşte birgün böyle yağmur duasına çıkıldığında, şöyle dedi:
"Allah'ım, bizler Sana, Peygamberimiz ile tevessül ederdik de Sen bize yağmurunu indirerek lutufda bulunurdun! İşte şimdi ise, Peygamberimiz'in amcası ile Sana tevessülde bulunuyoruz! Ey Allah'ım, bize bugün dahî yağmurunu yağdırmakla ihsanda bulun!..." ve bunun üzerine yağmur yağdı..."
İbn-i Sa'd ve Beyhekî Sabit el-Benânî'den şöyle rivayet ederler: Enes bin Mâlik'in arazisine bakan adamı gelip dedi ki: "Ey Enes, arazîn yağ-mursuzluktan kurumuştur." Bunun üzerine Enes, kalkıp namaz kıldı ve Yüce Allah'a dua ve niyazda bulundu. Derken bulutlar belirmeye başladı. Çok geçmeden de yağmur yağmaya başladı. O kadar bol yağdı ki, Enes'in büyük su havuzu dahi dolmuştu... Enes, durumu görüp sevindi ve adamlarından birini göndererek yağmurun nerelere kadar yağmış olduğunu anlamak istedi. Fakat adamın getirdiği haber çok hayret verici idi. Zira Enes'in adamı kontroldan döndüğünde dedi ki: "Yağan yağmur, senin arazînin sınırından dışarı düşmemiştir!"[42]
(Bu mealdeki bir rivayeti de İbn-i Sa'd, Sümâme bin Abdullah'tan nakletmiş tir.)
İbn-i Sa'd, İbn-i Ömer'in âzadlısı Nafi' ile Zeyd bin Eşlemden şu haberi nakletmiştir: "Bir Cuma günü, Ömer bin el-Hattâb hutbesini o-kumakta iken:
"Ey Sariye bin Zenîm! Dağa dikkat et dağa! (dağa tırmanimz ve kurtulunuz!) Bilesin ki, sürünün başına çoban diye kurtları bırakan birisi, gerçekten de zulmetmiş olur" diye bir söz söyledi. Sonra hutbesine kaldığı yerden devam ederek tamamladı. Oradakiler ise, bu-arada söylenen sözden bir şey anhyamadılar. Nihayet Sâriye seferinden dönüp Medine'ye geldi ve gidip Ömer'i gördü... O'na dedi ki: "Ey mü'ıninlerin emiri, ben askerlerimle birlikte düşmanı muhasara ettiğim bir sırada, dağın eteğinde bulunuyorduk. Bulunduğumuz yer de biraz çukur idi. Düşman ise, kalenin içindeydi. Kale oldukça yüksekte idi. İşte tam bu sırada ben bir ses duydum! Duyduğum ses bağırarak diyordu ki: "Yâ Sâriye bin Zenim, dağa tırman» dağa!" Ben de arkadaşlarımla birlikte dağın zirvesine doğru tırmanışa geçtim... Sonra aradan fazla bir zaman geçmeden, o kal'anın fethini Yüce Allah bize müyesser kıldı..."
Bir ara Ömer'e soruldu: "Senin o Cuma hutbesi esnasında, "Ey Sâriye!..." diye söylediğin söz ne idi?" Ömer de şu karşılığı verdi: "Vallahi ben o sözü, düşünüp hazırhyarak söylemiş değilim! Öyle.bir söz İşte... Dilime geldi, ben de söyleyiverdim." [43]
Bârûdl ve İbn-i Seken İbn-i Ömer'den rivayet eder: O şöyle demiştir: Halife Osman minberde hutbe okumakta iken, Cahcâh el-Gıfârî ayağa kalkarak halîfe Osman'ın yanına gitti. Onun asâsmı elinden alıp dizleri üzerine vurarak kırdı. Bir sene geçmemişti ki Cahcah'ın elinde uyuz hastalığı çıkıp eli dökülmeye başladı. Hastalık ilerledi. Senesi dolmadan da bu yüzden ölüp gitti..."
(Yine İbn-i Sekenin Füleyh bin Selimden nakline göre, Füleyh'in babası ve amcası bu olayda hazır bulunmuşlardır ve şöyle anlatmışlardır: "O gün Cahcah Hazret-i Osman'ın elinden asâsmı alıp kırdı, insanlar şaşkınlıkla bağırdılar. Cenâb-ı Allah, Cahcâh'ın dizlerine ve eline bir uyuz hastalığı verdi. Senesini doldurmadan bu yüzden Ölüp gitti...) [44]
Beyhekî'nin nakline göre, Hubeyb bin Mesleme, kendi başından geçen bir olayı şöyle anlatmıştır: "Ben, bir grup askerin komutanı olarak gazaya çıkmıştım... Düşmanla karşılaştığımızda, Sevgili Peygamberimizin bir hadîsini hatırladım. Peygamberimiz bu hadîslerinde şöyle buyuruyorlardı:
"Bazı müslümanlar bir araya toplanır, içlerinden biri dua eder, diğerleri de bu duaya âmîn derlerse; Allah teâla onların bu duasını muhakkak kabul buyurur." Ben de buna göre dua etmek üzere Yüce. Allah'a hamd ü senada bulundum ve şöyle dua ettim: "Ey Allah'ım, biz müslü-man kullarimn kanlarim sen muhafaza eyle! Bizi öldürmeleri için düşmana fırsat verme! Bununla birlikte bize yine şehid sevabı ver." Biz bu durumda, gerçekten büyük bir tehlike ile karşı karşıya idik... Sonra baktık, düşman askerlerinin komutanı atından inip çadırına girdi ve bize saldırmaktan vazgeçti..."
İbn-i Ebi'd-dünyâ ve Beyhekî, yine Hubeyb'den şöyle rivayet ederler: Ben bir defasında bir kaleyi kuşatmış fethe çalışıyordum... Düşman da bütün gücüyle dayanıp mukavemet ediyordu. Ben de bütün îmân ve ruhumla: "Lâ havle vela kuvvete illa billahi" diyerek, güç ve kuvvetin ancak Allah ile olduğunu dile getirdim... Bütün askerin de böyle söylemelerini emrettim. Onlar da bunu söylediler. Bu şekilde hep beraber Allah'a sığındıktan sonra, bir hamle daha yaptık, kale yerle bir oluverdi..."
Ebû Nuaym'in rivayetine göre Enes şöyle demiştir: "Ebû Talha, gazaya çıkmıştı... Denizde giderken hastalanıp öldü... Arkadaşları bir kara parçası veya adaya rastladıklarında cenazesini defnetmek üzere yola devam ettiler. Fakat yedi gün gittikleri halde, bir adaya rastlamadılar. Bu müddet zarfında Ebû Talha'nın cesedi hiç bozulmadı. Onu, ancak yedi gün sonra defnedebildiler..."[45]
Peygamberimiz Zamanından Beri Devam Edip Gelmiş Bulunan Bir Mucize
Ebû Nuaym İbn-i Ömer'den şöyle rivayet etmektedir: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu: "Hacc ibâdeti kabul olunan bir kimsenin, Cemreler'e attığı taşlar, semâya ref olunur."
(Ebû Nuaym ile Beyhekî'nin Ebû Saîd el-Hudrî'den sevkettikîeri rivayet de bu mealdedir.)
Bir de bu hususta Ebû Nuaym ile Beyhekî'nin İbn-i Abbâs'tan rivayetleri var, O şöyle demiştir: "Atılan taşların kabul edilenleri semâya kaldırılmaktadır. Böyle olmasaydı, dağ gibi yığılırdı..." Ebû Nuaym da, bunun üzerine şöyle demektedir: "İşte bu, Peyganıber'in (sallallahü aleyhi ve sellem) peygamberliğinin sıhhatine ve Onun şerîatinin haca vâcib kılışına, büyük bir alâmet ve mucize teşkil eder..."[46]
[17] Nisa suresi, 69
[31] Bunu, Hâkim, İbn-i Hıbban ve Nesaİ de rivayet etmişlerdir.
[40] Al-i Imran suresi, 59
[41] Maide suresi, 77