• Deccal’in manası:
Deccal kelimesi sözlükte deveye katran sürüp onu tamamen boyamak anlamındadır. Deccal’in aslı, karıştırmak demektir. Deccal mübalağa siğasındadır ve anlamı: Görülmemiş ve duyulmamış yalanlarla hak ile batılı karıştırarak, gerçeğine ters olarak aktarmaktır.
Deccal denilince, hadislerde geçen tek gözü şaşı olan ve yalan söyleyen Deccal anlaşılır. O’nun hadislerde Deccal olarak isimlendirilmesinin nedeni, gerçeği yalanla örtmesi ve gizlemesinden veya kafir olduğunu insanlara söylediği yalanlarla gizleyip onları kandırmasındandır.
• Deccal’in özellikleri ve bu konuda gelen hadisler:
Deccal ademoğullarından bir insandır. İnsanlar onu iyi bilsinler ve kötülüklerinden kaçınsınlar diye hadislerde onun bir çok özellikleri geçmektedir. Onun bu özellikleri kendisini diğer insanlardan ayırır. Ona ancak bu özelliklerini bilmeyen cahil kişi kanar.
Deccal’in özellikleri şunlardır: Kırmızı yüzlü, kısa boylu, bacak arası açık, kalın boyunlu, alnı açık ve kıvırcık saçlı genç bir adamdır. Sağ gözü şaşı dışarı doğru belli olmayacak şekildedir ama içe doğruda değildir. Sol gözünün üzerinde görmeye engel kalın bir perde vardır. Alnında kafir anlamında k-f-r harfleri vardır veya direk kafir yazılıdır. Bunu okuma yazma bilen ve bilmeyen her müslüman okur. Ayrıca o kısırdır ve çocuğu da olmaz.
Şimdi size Deccal’in yukarıda saydığımız özelliklerini içeren ve O’nun kıyamet alameti olarak çıkacağına dair delil olan hadisleri verelim:
1- İbn Ömer (ra)’dan Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Ben uykuda Kâbe’yi tavaf ederken........ (önce İsa (as)’ı gördükten sonra Deccal’i gördüğünü söylüyor:) İri yarı, kırmızı yüzlü, kıvırcık saçlı, şaşı bir adam gördüm. Sanki onun gözü salkımından dışarı çıkan iri üzüm tanesi gibidir. Sonra: “Bu Deccal’dir.” dediler. Ona en çok benzeyen kişi Huzâalı İbn Katan’dır.” (Buharî, Fiten (13/90-Fethu’l-Bâri). Müslim, İmân (2/237-Nevevî Şerhi) İbn Katan: Abdul-Uzza b. Katan b. Amr el-Huzâi- Annesi Hz. Hatice’nin kızkardeşi Hâle binti Huveylid’tir. Cahiliyye döneminde ölmüştür. Bak: “İsabe” (4/239). “Fethu’l-Bâri” (6/488,13/101).)
2-İbn Ömer (ra) şöyle demiştir: “Rasulullah (sav) insanlar arasında iken Deccal’den bahsetti ve: “Yüce Allah şaşı değildir. Haberiniz olsun ki mesih Deccal’in sağ gözü şaşıdır. Sanki onun gözü salkımından dışarı çıkmış iri bir üzüm tanesi gibidir.” (Buharî, Fiten (13/90-Fethu’l-Bâri). Müslim, Fiten (18/59-Nevevî Şerhi))
3-Nevvas b. Sem’an(ra)’dan gelen hadiste Rasulullah (sav) onu şöyle tarif etmiştir: “O çok kıvırcık saçlı bir gençtir. Gözü dışarı fırlamıştır. Sanki ben onu Abdul-Uzza b. Katan’a benzetiyorum.” (Müslim, Fiten (18/65-Nevevî Şerhi))
4-Ubade b. Samit(ra)’dan gelen hadiste Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Mesih Deccal kısa boylu, kıvırcık saçlı, gözü şaşı dışa doğru belli olmayacak şekilde ama içe doğruda çukur olmayan korkunç bir adamdır. Sizi kandıracak şekilde yalan söyler. Halbuki sizin rabbiniz şaşı değildir.” (Ebu Davud (11/443-Avnu’l-Ma’bud) Hadis sahihtir. Bak: “Camiu’s-Sağir’in Sahihleri” (2/317-318 Hadis no: 2455))
5-Ebu Hureyre (ra)’dan Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “İnsanları sapıttıran Mesih ise gözü şaşı, alnı açık, boynu kalın olan eğri birisidir.” (Müsned (15/28-30)Ahmed Şakir: “İsnadı sahih”demiş, İbn Kesir ise hasen olduğunu söylemiştir. Bak: “el-Fiten ve’l-Melâhim” (1/130))
6-Huzeyfe (ra)’dan Rasulullah (sav) şöyle demiştir: “Deccal sol gözü şaşı ve sık saçlıdır.” (Müslim, Fiten (18/60,61-Nevevî Şerhi))
7-Enes b. Malik (ra)’dan Rasulullah (sav) şöyle demiştir: “Onun alnında kafir yazılıdır.” (Buharî, Fiten (13/91-Fethu’l-Bâri). Müslim, Fiten (18/59-Nevevî Şerhi)) Başka bir rivayette: “Sonra bu kelimeyi K-f-r harfleriyle heceledi ve “onu her müslüman okur” dedi.” (A.g.e.) Huzeyfe(ra)’dan gelen başka bir rivayette ise şöyledir: “Onu okuma yazma bilen ve bilmeyen her müslüman okur.” (A.g.e. (18/61-Nevevî Şerhi))
Hadisin zahirinden anlaşılan böyle bir yazının olacağı gerçektir. Bazı insanların bu yazının daha farklı bir şey olduğu şeklindeki görüşü ve okuma yazma bilmeyenlerin onu okuması da bir problem oluşturmaz. “Görerek anlamayı Allah kullarına istediği zaman ve istediği şekilde verir. Öyle ki mü’min kul okuma yazma bilmese de onu okur. Kafir kişi okuma yazma bilse de onu okuyamaz. Yine mü’min kişi onu alametlerinden anlar. Kafir kişi anlayamaz. Allah, mü’min kula o eğitim görmeden de bir anlayış verir. Çünkü Deccal’in çıktığı o vakitte artık harkûlade haller görülür.” (“Fethu’l-Bâri” (13/100))
Nevevî şöyle diyor: “Alimlerin üzerinde bulunduğu görüş bu yazının gerçek anlamda olduğudur. Allah bu yazıyı Deccal’in kafir, yalancı ve batıl olduğunu ortaya çıkarmak için bir alamet kılmıştır. Okuma yazma bilen veya bilmeyen her mü’mine bu yazıyı gösterir. Onunla imtihan etmek istediği âsi kişilerden de bunu gizler. Artık bundan kaçış yoktur.” (Müslim Nevevî Şerhi)
8-Yine Onun sıfatlarından birisi Fâtıma binti Kays(ra)’dan gelen Cessase hadisidir. O hadiste Temim(ra) şöyle diyor: “Süratle yürüyüp manastıra girdik. Orada hayatımızda şimdiye kadar karşılaşmadığımız en iri insanı gördük. Orada bağlı duruyordu.” (Müslim, Fiten (18/81-Nevevî Şerhi))
9-İmran b. Husayn (ra) şöyle demiştir: “Ademin yaratılması ile kıyametin kopması arasında Deccal’den daha büyük (fitneli) hiçbir yaratık yoktur.” (8)
10-Deccal’in çocuğu yoktur. Nitekim Ebu Said el-Hudrî (ra)’dan gelen hadiste İbn Sayyad O’na şöyle demiştir: “Sen Rasulullah (sav)’ın: “Deccal’in çocuğu yoktur” dediğini duymadın mı?” Ebu Said: “Evet” demiştir.” (Müslim, Fiten (18/50-Nevevî Şerhi))
Daha önce geçen rivayetlerin bazısında Deccal’in sağ gözü şaşı iken, bazı rivayetlerde sol gözü şaşı olarak geçmektedir. Bu rivayetlerin hepsi de sahihtir. Burada bir problem oluşmaktadır.
İbn Hacer’e göre Buharî ve Müslim’de Deccal’in sağ gözü şaşı olduğuna dair geçen İbn Ömer hadisi, Müslim’deki sol gözü şaşıdır diye geçen rivayetlere göre daha çok tercih edilir. Çünkü müttefekun aleyh olan hadis diğer hadislerden daha güçlüdür.” (“Fethu’l-Bâri” (13/97))
Kâdı İyâd’a göre Deccal’in iki gözü de sakattır. Çünkü rivayetlerde öyle geçmektedir. Silik olan göz, şaşı göz demektir. Yani görmesi yok olan göz. O da İbn Ömer rivayetinde geçen sağ gözdür. Üzerinde görmeye engel kalın bir perde olan göz sol gözdür. Dolayısıyla onun hem sağ hem de sol gözü sakattır. İkisi de şaşıdır. Biri kör olan şaşı, diğeri silik olan şaşı.
Nevevî hepsini bir araya getiren bu görüş için: “En güzel sonuçtur.”demiştir. (Müslim Nevevî Şerhi (2/235)) Kurtubî de bu görüşü tercih etmiştir. (“Tezkire” (s: 663))
• Deccal şu an yaşıyor mu? Rasulullah (sav) zamanında var mıydı?
Bu soruya cevap vermeden önce İbn Sayyad’ı tanımak gerekir. O, Deccal miydi, yoksa başka biri mi? Eğer Deccal, İbn Sayyad değilse ahir zamanda ortaya çıkmadan önce yaşıyor mu yoksa yaşamıyor mu? Bütün bu sorulardan önce İbn Sayyad’ın kim olduğunu tanıyalım:
• İbn Sayyad:
İsmi Sâfî’dir –veya Abdullah-İbn Sayyad veya Sâid’tir. (“Fethu’l-Bâri” (3/220-6/164) “Umdetu’l-Kâri” (8/170-14/278-303) “el-Fiten ve’l-Melâhim” (1/128) “Müslim Nevevî Şerhi” (18/46) “Avnu’l-Ma’bud” (11/478) “İthafu’l-Cemâa” (2/63-64)) Medine yahudilerindendir. Ensar’dan olduğu da söylenmiştir. Rasulullah(sav) Medine’ye geldiğinde yaşı küçüktü. İbn Kesir’in bildirdiğine göre o müslüman olmuştur, oğlu Umâre’de tabiinin büyüklerindendir. İmam Malik ve başkaları Umâre’den hadis rivayet etmişlerdir. (“el-Fiten ve’l-Melâhim” (1/128))
Zehebî, “Tecridu Esmai’s-Sahabe”de Onun biyografisini şöyle vermiştir: “İbn Şahin ondan şöyle bahsetmektedir: İbn Sâid. Babası yahudidir. Doğarken şaşı ve sünnetli olarak doğmuştur. Bu yüzden kendisine Deccal denildi. Sonra müslüman oldu. Tabiindendir. Rasulullah (sav)’i görmüştür.” (“Tecridu Esmai’s-Sahabe” (1/319 no: 3366))
İbn Hacer ise “İsabe” de Zehebî’nin bu sözünü naklettikten sonra şöyle diyor: “Oğlu Umâre, Said b. Müseyyeb’in arkadaşlarından hayırlı bir müslümandır. İmam Malik ve başkaları ondan hadis rivayet etmişlerdir.” (“İsabe” (3/133 no:6609)) Devamında İbn Sayyad ile ilgili hadisleri verdikten sonra şöyle diyor: “Genel olarak İbn Sayyad’ın sahabe olduğu söylenemez. Çünkü, eğer o Deccal ise kesinlikle sahabe olamaz zira kafir olarak ölür. Eğer başka birisi ise Rasulullah (sav) ile görüşmelerinde geçen konuşmadan onun müslüman olmadığı anlaşılır” (a.g.e.)
Ama eğer daha sonra müslüman olmuşsa Zehebî’nin de dediği gibi o tabiinden sayılır.
Yine İbn Hacer “Tehzibu’t-Tehzib”’de Ümâre b. Seyyad’dan bahsederken şöyle diyor: “Ümâre bin Abdullah bin Sayyad el-Ensâr: Ebu Eyyub el-Medenî. Kimlerden rivayet etmiştir: Cabir bin Abdullah, Said bin Müseyyeb, Atâ b. Yesâr. Kendisinden rivayet edenler: Dahhak bin Osman el-Huzâi, Malik bin Enes ve diğerleri. İbn Main ve Nesâi: “Sika” demiştir. Ebu Hatim: “Hadisi sağlamdır” demiştir. İbn Sa’d: “Sikadır. Hadisi azdır” demiştir. Malik bin Enes üstünlükte ondan başka kimseyi görmezdi. Şöyle diyorlardı: “Biz, Uşeyheb bin Meccar’ın oğullarıyız. Ben-i Neccar onları kabul etmiyor. Onlar ise bugün Malik bin
Neccar’ın oğullarının devamıdır. Kim oldukları bilinmiyor.” (“Tehzibu’t-Tehzib” (7/418 no: 681))
• İbn Sayyad’ın durumu:
İbn Sayyad Deccal idi. Çeşitli kehanetlerde bulunurdu. Bazen doğru çıkardı bazen yanlış. İnsanlar arasında adı duyuldu ve Deccal olduğu söylenmeye başlandı.
• Rasulullah (sav)’ın İbn Sayyad ile imtihan edilmesi:
İbn Sayyad’ın insanlar arasında Deccal olduğu yayılınca Rasulullah(sav) onu görmek istedi. Onun yanına gitti ve ona sorular yöneltti.
İbn Ömer’den gelen hadiste şöyle geçmektedir: “Hz. Ömer, Rasulullah(sav) ile beraber sahabeden bir grup İbn Sayyad’ın yanına gitmişlerdi. Rasulullah(sav) İbn Sayyad’ı Ensar’dan Benî Meğâle oğullarının taştan yapılmış kalesinin yanında çocuklarla oynarken buldu. İbn Sayyad ise henüz buluğ çağına ermeye başlamıştı. Rasulullah(sav) o kendisini tanımadan eliyle ona hafifçe vurarak şöyle dedi:
“Benim Allah’ın Resulu olduğuma şehadet ediyor musun?” İbn Sayyad: “Rasulullah(sav)’a baktı ve: “Senin ümmilerin peygamberi olduğuna şehadet ederim” dedi. Sonra sen benim peygamber olduğuma şehadet eder misin” dedi. Rasulullah(sav) onun bu sorusuna cevap vermeden “Ben Allah ve O’nun hak peygamberlerine inanırım” dedi. “Sonra falda ne görüyorsun” dedi. İbn Sayyad: “Bana doğru haber de gelir yalan haber de” dedi. Bunun üzerine Rasulullah(sav): “Senin işin çok karışıktır” dedi. Sonra: “Ben gönlümde senin için bir şey tuttum. Haydi onu bil bakalım” diye cevap verdi. (ve zihninde Duhan suresini hatırlamıştı) İbn sayyad: “Gönlündeki Duh’tur” diye cevap verdi. Bunun üzerine Rasulullah(sav): “Sus, yıkıl git, haddini aşma” dedi. Bu sırada Hz. Ömer: “Ya Rasulullah! İzin ver de şunun boynunu vurayım” dedi. Rasulullah(sav): “Eğer o Deccal ise sen onu öldürmeye muktedir değilsin” dedi. Deccal değilse onu öldürmenin sana bir faydası olamaz” (Buharî, Cenaiz (3/318-Fethu’l-Bâri))
Başka bir rivayette şöyledir: “Rasulullah (sav): “Falda ne görüyorsun” dedi. İbn Sayyad: “Ben su üzerinde bir taht görüyorum” dedi. Bunun üzerine Rasulullah: “Sen deniz üzerindeki İblis’in tahtını görüyorsun. Başka ne görüyorsun?” dedi. İbn Sayyad: “Ben iki doğru söyleyeni ve bir yalan söyleyeni veya iki yalan söyleyeni ve bir doğru söyleyeni görüyorum” dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav): “Onun işi kendisine karıştırılmıştır. Onu terk ediniz” buyurdu. (Müslim, Fiten (18/49,50-Nevevî Şerhi))
Yine İbn Ömer (ra) şöyle diyor: “Rasulullah (sav) daha sonra bir kere de Ubey b. Ka’b el-Ensâri ile beraber İbn Sayyad’ın bulunduğu hurmalığa gitti. Rasulullah(sav) hurmalığa girdiği zaman hurma gövdeleri ile korunup saklanmaya başladı. Rasulullah(sav), onu gafil avlamak ve İbn Sayyad kendilerini görmeksizin onun özel hallerini görüp ondan bir şeyler işitmek ve onun kehanetini ve gayrı tabii halini sahabelere göstermek istiyordu. Rasulullah (sav) Onu kadife örtü içinde bir yaygı üzerine yan yatmış bir halde gördü. Hırka içinde genizden gelen bir hırıltı vardı. Tam bu sırada İbn Sayyad’ın annesi bir hurma ağacının arkasına gizlenmiş bulunan Rasulullah(sav)’ı gördü ve İbn Sayyad’a: “Ya Sâfi! İşte Muhammed geldi” dedi.-Sâfi İbn Sayyad’ın ismidir- İbn Sayyad suretle sıçrayıp ayağa kalktı. Bunun üzerine Rasulullah (sav) yanında bulunanlara: “Şu kadın oğlunu o halde bırakmış olsaydı, o saçma sapan sözleriyle ve gayri tabii halleri ile size ne mal olduğunu anlatırdı” dedi. (Buharî, Cenaiz (3/318-Fethu’l-Bâri))
Ebu Zer(ra) şöyle diyor: “Rasulullah(sav) beni İbn Sayyad’ın annesine gönderdi ve onu kaç ay hamile taşıdığını sormamı istedi. Ben annesine gittim ve sordum. Bana on iki ay taşıdığını söyledi. Rasulullah(sav) beni tekrar gönderdi ve doğduğundaki ağlamasından sormamı söyledi. Ben tekrar annesine gittim ve sordum: Bana bir aylık çocuk gibi ağladığını söyledi. Sonra Rasulullah(sav) İbn Sayyad’a: “Ben içimden senin için bir şey tuttum. Haydi onu bil bakayım?”dedi. İbn Sayyad: “Boz burun ve duman tuttun” dedi. Duman demek istedi fakat başaramadı. “Duh,duh” dedi. (Müsned (5/148) İbn Hacer senedi için sahih demiştir. Bak: Fethu’l-Bâri (13/325))
Buradaki dumandan kasıt şu ayettir. “Şimdi sen göğün açık bir duman çıkaracağı günü gözetle” (Duhan:10). Müsned’de İbn Ömer rivayetinde şu şekildedir: “Ben içimden senin için bir şey tuttum” dedi ve: “Göğün açık bir duman çıkaracağı gün” ayetini tuttu.” (Müsned (9/139 Hadis no: 6360) Ahmed Şakir: “İsnadı sahih” demiştir.)
İbn Kesir diyor ki: “ İbn Sayyad büyücüler gibi cinler aracılığıyla sözcükleri parçalayarak buluyordu. Bu yüzden “Duh” yani duman demek istedi. İşte o zaman Rasulullah(sav) bunun şeytanca bir iş olduğunu anladı ve ona: “Sus! Yıkıl git, haddini aşma.” dedi. (İbn Kesir Tefsiri (7/234))
• Ölümü:
Cabir (ra) şöyle demiştir: “İbn Sayyad’ı Harre olayında kaybettik.” (Ebu Davud (11/476 Avnu’l-Ma’bud)) İbn Hacer bu sözün doğru olduğunu, onun Medine’de öldüğü, yüzünün açılıp cenaze namazının kılındığı sözünün ise yanlış olduğunu savunmuştur. (Fethu’l-Bâri (13/328))
• İbn Sayyad ahir zamanda gelecek olan Deccal midir?
Buraya kadar anlatılanlarda İbn Sayyad’ın durumu ve Rasulullah(sav)’in onunla imtihan edilmesinden bahsettik. Buna karşılık Rasulullah(sav) ona bir şey yapmadı. Çünkü kendisine onun Deccal olduğuna dair bir vahiy gelmemişti.Ayrıca Hz. Ömer, onun Deccal olduğuna dair Rasulullah (sav)’in yanında yemin etmesine karşılık Rasulullah (sav) bunu reddetmemişti. Yine sahabeden Cabir, İbn Ömer ve Ebu Zer de Hz. Ömer gibi onun Deccal olduğuna kesin karar vermişlerdi.
Tabiinden olan Muhammed bin Münkedir şöyle diyor: “Ben Cabir bin Abdullah’ı, İbn Sayyad’ın Deccal olduğuna dair yemin ettiğini gördüm. Ve ona: “Bu konuda Allah’a yemin mi ediyorsun?” dedim. Cabir: “Ben Hz. Ömer’i bu konuda Rasulullah(sav)’in yanında yemin ederken işittim. Rasulullah(sav) ona bir şey söylemedi” dedi.” (Buhari, İ’tisam (13/223 Fethu’l-Bâri) Müslim, Fiten (18/52,53-Nevevî Şerhi))
Nâfi’ şöyle demiştir: “İbn Ömer şöyle diyordu. Vallahi, Ebu Sayyad’ın Deccal olduğunda bir şüphem yok.” (Ebu Davud (11/483) İbn Hacer: “Senedi sahih” demiştir. Bak: Fethu’l-Bâri (13/325))
Zeyd bin Vehb şöyle diyor: “Ebu Zer onun hakkında şöyle demiştir: İbn Sâid’in Deccal olduğuna dair on kere yemin etmem, olmadığına dair bir kere yemin etmemden daha hoştur.” (Müsned (5/148))
Nâfi’ şöyle diyor: “İbn Ömer Medine sokaklarında İbn Sâid ile karşılaştı ve onu kızdıracak bir söz söyledi. O da bunun üzerine kızarak, hurmalık arasından gitti. Daha sonra İbn Ömer, Hafsa’nın yanına geldi. Haber de Hafsa’ya ulaşmıştı. Hafsa, İbn Ömer’e: “Allah sana merhamet etsin! İbn Sâid’den ne istedin ki? Sen Rasulullah (sav)’in: “O ancak harekete getirdiğin bir kızdırmadan çıkar” dediğini duymadın mı?” diye söyledi” (Müslüm, Fiten (18/57 Nevevî Şerhi))
Nâfi’den gelen başka bir rivayette İbn Ömer şöyle diyor: “Ben onunla iki defa karşılaştım. Bir defasında onun yanında bulunanlardan birine: “İbn Sayyad’ın o olduğunu mu (yani Deccal) konuşuyor musunuz?” dedim. O kişi: “Vallahi hayır” dedi. Ben: “Sen bana yalan söyledin. Vallahi sizden birisi bana, o hepinizden çok mallı ve çocuklu olmadıkça asla ölmeyecek diye haber vermişti. İşte bugün o, söyledikleri gibidir” dedim. Sonra konuştuk ve ondan ayrıldım. Bir süre sonra bir kere daha İbn Sayyad’a rastladım. Gözü dışarı fırlamış haldeydi. Ben ona: “Senin gözün bu gördüğüm şeyi ne zaman işledi?” diye sordum. İbn Sayyad: “Bilmiyorum” dedi. Ben: “Göz senin başında olduğun halde sen onu nasıl bilmiyorsun?” dedim. İbn Sayyad “Allah dilerse onu senin şu asândan da yaratır” dedi. Ve eşeğin burnundan çıkardığı sesin en şiddetlisi gibi, genizinden bir ses çıkardı ve ben bunu işittim. Arkadaşlarımdan bazısı benim ona yanımda bulunan bir değnekle vurduğumu hatta değneğin kırıldığını söylediler. Ama ben böyle bir şey hissetmedim.
Nâfi’ diyor ki: “İbn Ömer geldi ve mü’minlerin annesi Hafsa’nın yanına girdi ve olanları anlattı. Bunun üzerine Hafsa: “Sen ondan ne istiyorsun? Rasulullah(sav)’in: “Onu insanlar üzerine ilk gönderecek şey, kızdıracak bir şeydir” dediğini bilmiyor musun?” dedi” (Müslim, Fiten (18/57,58))
İbn Sayyad ise insanların kendisi hakkında söylediklerini işiterek bundan çok büyük üzüntü duyuyor ve kendisinin Deccal olmadığını savunuyordu.Rasulullah (sav)’in Deccal hakkında söylediği özelliklerin kendisinde bulunmadığını söylüyordu.
Nitekim Ebu Saîd el Hudrî (ra) şöyle diyor: “Biz hacılar veya ûmreciler olarak yola çıktık. Beraberimizde İbn Saîd’te vardı. Bir menzilde konakladık. İnsanlar ayrı ayrı yelere dağıldılar. Ben onunla beraber bir yerde kaldım. Fakat ben kendisi hakkında söylenilen sözlerden dolayı ondan şiddetli bir şekilde korkuyordum. Kendisi eşyasını getirip benim eşyalarımla beraber koydu. Ben: “Çok şiddetli sıcak var, sen keşke eşyanı şu ağacın altına koysaydın” dedim. Hemen dediğimi taptı. Bu sırada bir koyun sürüsü göründü.İbn Saîd gitti ve bir büyük kadeh dolusu süt getirdi. Ve “Ya Ebâ Saîd! İç” dedi. Ben ise onun elinden bir şey içmeyi veya onun elinden bir şey almayı istemiyordum. Sonra kendisi şu sözleri söyledi: “Ya Ebâ Saîd! Bir ip alıp ağaca bağlamak sonrada benim hakkımda konuşan insanları o ipte asmaya niyet ediyorum. Yâ Ebâ Saîd! Rasulullah’ın hadisi kendisine gizli kalmış kimse olsa da siz Ensar topluluğuna gizli kalmamıştır. Sen Rasulullah’ın hadisini en iyi bilen insanlardan biri değil misin? Rasulullah: “O (yani Deccal) kafirdir” dememiş miydi? Halbuki ben bir müslümanım. Rasulullah: “O kısırdır, çocuğu olmaz” dememiş miydi? Halbuki ben çocuğumu Medine’de bıraktım. Rasulullah: “O Mekke ve Medine’ye giremez” dememiş miydi? Halbuki ben Medine’den gelip Mekke’ye gitmekteyim.”
Ebu Saîd diyor ki: “Nihayet ben onun mazeretlerini kabul edecektim sonra O: “Vallahi ben onu tanımaktayım, nerede doğduğunu ve şu an nerede olduğunu da bilmekteyim” dedi. Bunun üzerine Ben: “Bundan sonraki günlerde helak ve hüsran senin üzerine olsun!” dedim.” (Müslim, Fiten (18 / 51, 52 –Nevevi Şerhi ))
Başka bir rivayette İbn Sayyad Ebu Saîd’e şöyle demiştir: “Vallahi ben şimdi onun nerede bulunduğunu çok iyi bilmekteyim. Ben onun babasını da anasını da tanıyorum” dedi. Başka birisi Ona: “Gerçekten senin O adam (yani Deccal ) olman seni sevindirir mi?” dedi. O da: “Eğer O bana gösterilmiş olsaydı ben onu kötülemezdim.” dedi.” (A.g.e (18 / 51))
Ayrıca İbn Sayyad hakkında gelen bazı rivayetler daha vardır ki ben konu uzamasın diye onları buraya almadım. Çünkü İbn Kesir, İbn Hacer ve diğer alimler bu rivayetlerin senetlerinin çok zayıf olduğunu söylemektedirler. (Bak: “el-Fiten ve’l-Melahim” (1/128), “ Fethu’l-Bâri” (13 / 26))
İbn Sayyad hakkında gelen hadisler alimlere karışık gelmektedir. Bu yüzden onlardan bazısı daha öncede geçtiği gibi bazı sahabelerin Onun Deccal olduğuna dair yemin etmelerinden ve Onun İbn Ömer ve Ebû Saîd arasında geçen konuşmalarından dolayı Onun Deccal olduğunu söylemektedirler.
Bazı alimler de, Temim ed-Dâriy hadisini delil getirerek Onun Deccal olmadığını söylemişlerdir.
İmam Müslim, Âmir b.Şurâhil’den O da Şa’bu Hemdân’dan şöyle rivayet ediyor: “ O Dehhak b. Kays’ın kız kardeşi olan ve ilk muhacirlerden Fatıma bintu Kays(ra) ‘a şöyle dedi: “ Sen Rasulullah (sav)’den işitmiş olduğun bir hadisi Ondan başka kimseye isnat etmeyerek bana söyle” dedi. Fatıma: “Eğer sen istersen bunu yaparım” dedi. Şa’bi ona: Evet sen bana bir hadis söyle dedi. Bunun üzerine Fatıma bintu Kays kocasından ayrıldıktan sonra geçirdiği günleri, İbn Ümmü Mektum’un yanında geçirdiği iddet günlerini anlattıktan sonra şöyle dedi. “Nihayet iddetim tamam olunca Rasulullah’ın müezzini insanları namaza çağırdı. Bende hemen mescide gittim. Kadınların saffında cemaatle namazı kıldım. Rasulullah namazını bitirince güler bir halde minber üzerinde oturdu ve: “Kimse namaz kıldığı yerden ayrılmasın “ buyurdu. Sonra: “Sizleri niçin topladığımı biliyor musunuz?” diye sordu. Sahabeler: “Allah ve Resulu bilir” dediler. Rasulullah şöyle dedi: “Vallahi ben sizleri ne bir istek ve nede bir korkudan dolayı toplamadım.
Fakat sizleri şu sebepten dolayı topladım.: Temim ed-Dariy (1) hırıstiyan bir adam idi. Geldi, bey’at edip İslam’a girdi. Ve bana öyle bir şey anlattı ki onun söylediği bu söz benim sizlere Mesih Deccal’den söylemekte olduğum şeye uygundur. Bana anlattığına göre, Cüzam ve Lahm kabilelerinden otuz kişi ile beraber bir gemiye binmiş. Dalgalar gemideki bu yolcuları deniz içinde bir ay çalkalayıp oynamış. Sonra gemiyi denizdeki bir adaya yanaştırıp sığınmışlar. Daha sonra geminin arkasında bulunan yedek sandallarda oturup tâ güneşin batmasına kadar beklemişler, sonra adaya girmişler. Kendilerini vücudu çok kıllı bir hayvan karşılamış ki kılın çokluğundan dolayı önünü arkasından ayırt edemiyorlarmış. Gemi halkı ona: “Sen kimsin?” diye sordular. O da: “Ben Cessase’yim” dedi.
Onlar “Cessase nedir?” dediler. O da: “Ey topluluk! Siz hrıstiyan manastırındaki şu adama gidin. Çünkü o, sizin durumunuzu çok şiddetle merak ediyor” dedi. Bu hayvan bize özellikle o adamı söyleyince biz onun dişi bir şeytan olmasından korktuk. Hızla yürüyüp manastıra girdik. Orada cüsse bakımından gördüğümüz insanların en irisi olan, iki eli boynuna diz kapakları ile topukları arası birbirine demir ile çok sıkı bir şekilde toplanıp bağlanmış bir insanla karşılaştık ve Ona: “Sen kimsin” diye sorduk. O: “Sizler benim kim olduğumu gördünüz. Peki sizler kim olduğunuzu bana haber veriniz” dedi. Gemi halkı: Biz arap kavminden bir takım insanlarız. Bir gemiye bindik. Fakat deniz aşırı derecede dalgalandı ve bizimle bir ay oynadı. Sonra senin şu adana yanaşıp sığındık ve geminin yedek sandalları içine oturduk. Sonra da adaya girdik. Derken bizi vücudu çok kıllı ve kılın çokluğundan dolayı önü arkası neresidir belli olmayan bir hayvan karşıladı. Biz Ona: “Sen kimsin” diye sorduk. O: “Ben Cessase’yim” dedi. Biz: “Cessase nedir?” diye sorduk. O hrıstiyan manastırında bulunan şu adama gidin. Çünkü o, sizin durumunuzu öğrenmeyi çok istiyor” dedi. Bunun üzerine biz hızla koşup geldik. O hayvandan da korktuk, onun dişi bir şeytan olmasından korktuk” dedik. “Bana Şam’da bir köy olan Nahlu Beysân’dan haber verin” dedi. “Sen onun hangi halinden haber istiyorsun” dedik.
“Hurmalıklarından soruyorum. Onlar meyve veriyor mu?” dedi. Biz ona: “Evet veriyor” dedik. O: “Onun meyve vermeme zamanı yaklaşıyor. Bana Taberiye gölünden haber verin” dedi. Biz: “Sen onun hangi halinden haber istiyorsun?” dedik. O: “Onda su var mıdır?” dedi. Gemi halkı: “Onun suyu çoktur” dediler. O: “Haberiniz olsun ki onun suyunun çekilip gitme zamanı yaklaşıyor. Bana Şam’ın kıble yönünde bulunan Aynu Zuğar’dan haber verin” dedi. Biz: “Aynu Zuğar’ın hangi halinden haber istiyorsun” dedik. O: “O pınarda bir su var mı? Ve oranın halkı o pınarın suyu ile ziraat yapıyorlar mı?” diye sordu. Bizde Ona: “Evet o, suyu bol olan bir pınardır. Haklıda o pınarın suyu ile ziraat yapıyorlar” dedik. O: “Bana ümmilerin peygamberinden haber verin, O ne yapıyor?” dedi. Gemi halkı: “Mekke’den çıktı ve Yesrib’e geldi” dediler. O: “Araplar onunla savaştılar mı?” dedi. Biz evet yaptılar” dedik. O:”Peygamberin onlarla arası nasıl?”dedi. Biz: “Araplardan kendisine dostluk gösterenler ve ona itâat edenlerle beraber olmuştur” dedik. O: “Gerçekten bunlar oldu mu?” dedi. Biz: “Evet oldu” dedik. O: “Muhakkak ki onların peygambere itâat etmeleri, kendileri için bir hayırdır. Şimdi ben sizlere kendimden haber vereceğim. Ben O Mesih’im. Bana çıkmak hususunda izin verilecek zaman yaklaşıyor. İzin verilince ben yeryüzünde dolaşacağım ve kırk gece içinde kendisine girmediğim hiçbir yer bırakmam. Ancak Mekke ve Medine müstesnadır. Bunların her ikisi de bana haram kılınmıştır. Birine yahut o iki beldeye girmek istedikçe beni elinde sıyrılmış bir kılıçla bir melek karşılar ve beni oraya girmekten engel olur. Muhakkak ki onlardaki her bir yol üzerinde onları koruyup beklemekte olan bir takım melekler vardır.” dedi.
Fâtıma bintu Kays şöyle dedi: “Rasulullah bunları söyledikten sonra elindeki değneği ile minbere dürterek ve Medine’yi kastederek: “İşte bu Taybe’dir, işte bu Taybe’dir, işte bu Taybe’dir” buyurdu. Sonra: “Haberiniz olsun! Ben bunu sizlere söylemiş oldum mu?” diye sordu. Mesciddeki insanlar: “Evet haber verdin” dediler. Rasulullah: “Temim’in bu hadisi hoşuma gitti. Zira o benim size Deccal’den, Medine’den ve Mekke’den olmak üzere söylediğim hadislere uygun düşmüştür. Haberiniz olsun ki O Şâm denizinde yahut Yemen denizindedir. Hayır, O muhakkak doğu tarafından diye buyurdu ve eliyle doğu tarafına doğru işaret etti.”
Fatıma bintu Kays: “İşte ben bu hadisi Rasulullah’dan aynen ezberledim” dedi.” (Müslim, Fiten (18/ 78, 83-Nevevi Şerhi))
İbn Hacer diyor ki: “Bazıları Fatıma bintu Kays’ın bu hadisi tek başına rivayet ettiği yanılgısına düşmüşlerdir. Bu doğru değildir. Bu hadisi onunla birlikte Ebu Hureyre , Aîşe ve Cabir rivayet etmiştir.” (“Fethu’l-Bâri” (13 / 328))
• İbn Sayyad hakkındaki alimlerin görüşü:
Kurtubî şöyle diyor: “Buraya kadar geçen hadisler İbn Sayyad’ın Deccal olduğunu gösterir. O vakitte onun Arap yarımadasında olması veya başka bir zamanda da sahabe arasında gözükmesi uzak değildir” (“Tezkire” (s: 702))
Nevevi şöyle diyor: “Alimler şöyle demiştir: İbn Sayyad’ın kıssası biraz karışıktır. O gerçek Deccal midir, yoksa başkası mı? Ancak onun deccallerden bir Deccal olduğunda şüphe yoktur.
Yine alimler şöyle demiştir: Hadislerin zahirinden görünen Rasulullah (sav)’e Onun Mesih Deccal veya başkası olduğu hakkında bir vahiy gelmemiştir. O’na ancak Deccal’in sıfatları vahiy olmuştur. İbn Sayyad üzerinde de bu sıfatlar vardı. Bu yüzden Rasulullah (sav) kesin olarak onun Deccal veya başkası olduğunu söylemiyordu. Bu yüzden Hz Ömer’e: “Eğer O Deccal ise senin onu öldürmeye gücün yetmez” demiştir.
1 Temim ed-Dâriy: Ebu Rukayye Temimb. Evs b. Hârice ed-Dâriy. Lahmilerin bir şubesi olan Dâr soyuna mensuptur. Daha önce hristiyan idi. Beytül-Makdisin en meşhur rahipleri arasında sayılırdı. Hicretin dokuzuncu yılında müslüman oldu. Medine’ye geldi. Rasulullah (sav)’den hadis rivayet etmiştir. Sahabelerden İbn Ömer, İbn Abbas, Enes ve Ebu Hureyre ondan hadis rivayet etmişlerdir. Hz Osman şehit edildikten sonra Şam’a gitti. Oradan Kudüs’e geçti ve Hicri
40 yılında vefat etti. Bak: “Tehzibu’t-Tehzib” (1 / 511-512